Với mục đích đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, phục vụ nhu cầu của bà con nông dân, được sự ủng hộ của Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bình Định, Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư Bình Định đã xây dựng và triển khai thực hiện mô hình máy cuốn rơm tại Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) Phước Hưng, nhằm áp dụng máy móc vào các hoạt động thu hoạch và sau thu hoạch, đồng thời làm mô hình điểm để nhân rộng cho các địa phương khác.
Để thực hiện mô hình rơm cuốn tại địa phương đạt hiệu quả, trong giai đoạn ban đầu, Hợp phần Năng lượng tái tạo thuộc dự án SNV đã hỗ trợ thêm một phần kinh phí, cùng với phần kinh phí đối ứng của HTXNN Phước Hưng, ngày 26/4/2014, Trung tâm KNKN Bình Định đã phối hợp với Dự án SNV tổ chức Hội thảo trình diễn máy cuốn rơm trên đồng ruộng của HTXNN Phước Hưng. Đây là chiếc máy cuốn rơm đầu tiên hoạt động trên địa bàn tỉnh.
Buổi Hội thảo đã thu hút đông đảo sự tham dự của lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bình Định, cùng hơn 50 đại biểu là lãnh đạo Phòng Nông nghiệp, Trạm Khuyến nông của các huyện nằm trong vùng Dự án của SNV.
Vụ đông xuân, HTXNN Phước Hưng đã tiến hành thực hiện thu gom rơm trên diện tích 1 ha, đạt được tổng số cuộn rơm là 200 cuộn, bán với giá 30.000 đồng/cuộn, thu về 4,052,000 đồng. Do đây là vụ đầu tiên vừa tập huấn kỹ thuật, vừa tập sự thực hành, hơn nữa chưa có kinh nghiệm về phát triển thị trường nên lượng rơm thu gom chưa được nhiều và chưa kịp thời.
Tiếp đến ở vụ thu, điều kiện thời tiết mưa giông rải rác nhiều nơi nên công tác thu mua gặp nhiều khó khăn, thị trường tiêu thụ đầu ra còn hạn chế vì người tiêu dùng biết đến chưa nhiều, chưa có nơi tích trữ rơm rạ qua vụ nên phần nào cũng gây khó khăn trong quá trình thu mua. Do chỉ có 01 máy cuốn rơm nên công việc thu gom rơm không kịp thời, rất nhiều hộ nông dân dù đã đồng ý bán rơm cho HTX nhưng vì phải chờ đợi lâu nên đã bán rơm cho người khác làm cho kế hoạch thu mua của HTX bị xáo trộn, hiệu quả đạt được không cao vì diện tích thu mua không được nhiều.
.
Theo đánh giá, rơm cuộn hoàn toàn sử dụng tốt trong chăn nuôi.
Để giúp bà con nông dân làm quen với việc sử dụng rơm cuộn trong chăn nuôi và trồng nấm, Trung tâm KNKN Bình Định đã hỗ trợ kinh phí mua meo, vật tư, tập huấn… ; đồng thời kết hợp với Hợp phần tái tạo năng lượng của Dự án SNV, đã hỗ trợ 50 cuộn rơm cho bà con nông dân xã Nhơn An làm mô hình thâm canh nấm rơm bằng rơm cuộn.
Xã Nhơn An của thị xã An Nhơn lâu nay vốn rất nổi tiếng với nghề làm nấm rơm từ rơm rạ bó, nhưng làm nấm rơm từ rơm cuộn thì chưa có nông dân nào làm. Ngày 12/6/2014, lần đầu tiên những người làm nấm ở xã Nhơn An, thị xã An Nhơn đã thử nghiệm làm nấm rơm từ rơm cuộn với rất nhiều lo âu, hồi hộp vì sợ ...sẽ không có nấm! Tuy nhiên, ngày 25/6/2014, nông dân Nhơn An đã thu hoạch nấm rơm làm từ rơm cuộn với sản lượng cao hơn rơm bó 30% (hai loại rơm làm cùng diện tích, cùng ngày, cùng khối lượng rơm như nhau).
Dù lợi nhuận thu được không nhiều do số cuộn rơm có được quá ít, nhưng mô hình đã đạt được kết quả bước đầu khả quan. Mô hình đã giúp cho bà con nông dân có thêm sự lựa chọn mới cho nghề trồng nấm. Đồng thời, kết quả này cũng là cơ sở để chứng minh rằng rơm cuộn hoàn toàn sử dụng tốt trong chăn nuôi và trồng nấm, góp phần nâng cao thu nhập cho bà con nông dân, giảm ô nhiễm môi trường. Đây là một hình hiệu quả, cần nhân rộng.
Võ Nguyễn Bích Thủy
Trung tâm KNKN Bình Định