Đây là Diễn đàn Khuyến nông @ Nông nghiệp do Trung tâm Khuyến nông quốc gia phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh tổ chức nhằm đánh giá thực trạng sản xuất, tiêu thụ, xúc tiến thương mại và tìm giải pháp nâng cao giá trị và mở rộng thị trường cho sản phẩm đặc sản này.
Theo báo cáo tại Diễn đàn, toàn tỉnh có khoảng 4.390 ha trồng bưởi, sản lượng ước đạt trên 36.000 tấn/năm. Giống bưởi Phúc Trạch chiếm 80% cơ cấu giống, còn lại là các giống bưởi khác như: bưởi Da xanh, bưởi Diễn… Riêng vùng chỉ dẫn địa lý Phúc Trạch chiếm hơn 2.700 ha, sản lượng khoảng 25.000 tấn/năm. Hiện tỉnh có gần 15 ha bưởi được chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ và được cấp chứng nhận chuyển đổi trên địa bàn các xã Phúc Trạch, Hương Phố, Vũ Quang, Kỳ Thượng… Năm 2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh đã chỉ đạo Trung tâm Khuyến nông tỉnh xây dựng mô hình sản xuất bưởi theo tiêu chuẩn hữu cơ với diện tích 4 ha tại xã Phúc Trạch.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Nguyễn Thanh Hải – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh cho biết, tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp để xây dựng thương hiệu cho quả bưởi Phúc Trạch”. Năm 2004, bưởi Phúc Trạch được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa Bưởi Phúc Trạch – Hương Khê. Đến tháng 11 năm 2010, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Phúc Trạch” sản phẩm “Quả bưởi” cho 14 xã thuộc huyện Hương Khê. Tiếp đó, bưởi Phúc Trạch của huyện Hương Khê đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Phúc Trạch” cho sản phẩm “Quả bưởi”, khu vực địa lý gồm 19 xã trên địa bàn huyện. Đây cũng là 1 trong 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam đã được Liên minh châu Âu cam kết bảo hộ từ ngày 01/8/2020.
Bưởi Phúc Trạch có màu xanh vàng, múi bưởi dễ tách, tép bưởi có màu hồng nhạt hoặc màu trắng trong, khô nhưng lại mọng nước, có vị ngọt thanh, mùi thơm nhè nhẹ nên được người tiêu dùng đón nhận và ưa chuộng. Sản phẩm bưởi Phúc Trạch chủ yếu được tiêu thụ trong tỉnh thông qua trao đổi, mua bán tại các chợ, cửa hàng, trung tâm thương mại. Những năm gần đây tại một số trang trại, vườn hộ sản xuất quy mô lớn đã từng bước thâm nhập được vào thị trường ngoài tỉnh (Hà Nội, Nghệ An, Đà Nẵng…); được bán thông qua hệ thống siêu thị (Winmart, Winmart+, BigC, Co.opmart…), các cửa hàng lớn, chợ đầu mối và trên một số sàn điện tử như: Vỏ sò, Sen đỏ, kênh online (Facebook, Zalo, Tiktok...)… Hàng năm, tỉnh chú trọng tổ chức và đưa sản phẩm bưởi Phúc Trạch tham gia các hội chợ xúc tiến thương mại để quảng bá thương hiệu, xúc tiến tiêu thụ đến với người dân trong và ngoài tỉnh.
    |
 |
| Đại biểu tham quan mô hình bưởi Phúc Trạch đạt tiêu chuẩn hữu cơ tại Trại Thực nghiệm sản xuất giống cây ăn quả và cây lâm nghiệp tỉnh |
Tại Diễn đàn, đại biểu đã chỉ ra những khó khăn, hạn chế trong phát triển sản phẩm bưởi Phúc Trạch như: Sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, chủ yếu quy mô hộ gia đình; Sản lượng và chất lượng chưa đồng đều, chưa đáp ứng đơn hàng lớn; Liên kết và thị trường chưa bền vững, chủ yếu tiêu thụ nội địa, qua thương lái; Xuất khẩu còn khó khăn do đặc tính nhiều hạt, mẫu mã, chất lượng chưa đồng đều… Các hoạt động xúc tiến thương mại đầu tư chủ yếu mới tập trung vào công tác giới thiệu, quảng bá bằng hình ảnh, lại thực hiện đơn lẻ, chưa có nhiều chương trình có tính liên vùng, liên ngành nên khó thu hút được các doanh nghiệp đầu tư vào hoạt động sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm.
Đối với sản phẩm bưởi đạt chứng nhận VietGAP và hữu cơ, khó khăn lớn để duy trì và phát triển diện tích này có thể kể đến là nhân lực có chuyên môn sâu về nông nghiệp hữu cơ tại các cơ sở sản xuất và cơ quan quản lý còn thiếu; công tác tuyên truyền, hướng dẫn về sản xuất hữu cơ ở các địa phương chưa sâu sát, đồng bộ; việc thay đổi tập quán sản xuất của người dân từ sản xuất truyền thống sang sản xuất hữu cơ gặp nhiều khó khăn; người sản xuất chưa thực sự mặn mà với sản xuất bưởi hữu cơ bởi thu nhập mang lại không tương xứng với mức đầu tư; chưa có hệ thống cung ứng vật tư đầu vào cho sản xuất hữu cơ tại tỉnh, …
Từ những khó khăn, vướng mắc đặt ra tại Diễn đàn, các đại biểu đã tập trung đề xuất nhiều giải pháp để xúc tiến tiêu thụ sản phẩm như: Thành lập hội/ hiệp hội bưởi Phúc Trạch; Tổ chức các tổ, nhóm liên kết để hình thành chuỗi sản xuất khép kín; Tăng cường hỗ trợ hộ sản xuất trong quá trình hoàn thiện và duy trì các chứng nhận hữu cơ; Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm và những lợi ích trong việc sản xuất an toàn, có chứng nhận; Chú trọng khâu chọn giống, áp dụng các biện pháp canh tác hữu cơ, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất; Rà soát, xây dựng vùng sản xuất hữu cơ tập trung cho từng sản phẩm chủ lực gắn với chỉ dẫn địa lý và thương hiệu OCOP; Khuyến khích và thúc đẩy doanh nghiệp mạnh dạn mở rộng thị trường, đặc biệt là xúc tiến thị trường vào các chuỗi siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch, thương mại điện tử, tiến tới xuất khẩu sang thị trường quốc tế góp phần phát triển và nâng cao thương hiệu bưởi Phúc Trạch; Kết nối xây dựng chuỗi cung ứng nông sản hữu cơ đưa sản phẩm vào hệ thống siêu thị, cửa hàng xanh. Đặc biệt là đối với sản phẩm bưởi hữu cơ, cần tổ chức các diễn đàn, toạ đàm kết nối tiêu thụ bưởi với các kênh phân phối lớn trên địa bàn trong và ngoài tỉnh, hướng tới xuất khẩu sản phẩm đặc sản này trong thời gian tới với thế mạnh là xuất khẩu sản phẩm bưởi Phúc Trạch quả tươi...
|
 |
| Các đại biểu trao đổi tại diễn đàn |
Tổng kết Diễn đàn, ông Hoàng Văn Hồng – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia nhấn mạnh vai trò của hợp tác xã, tổ hợp tác trong việc liên kết chuỗi, xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị sản phẩm. Hợp tác xã cần hỗ trợ, kết nối chặt chẽ hơn với hộ sản xuất cũng như cơ sở thu mua, tiêu thụ, đảm bảo sản xuất đạt chất lượng đồng đều đồng thời kết nối và cung cấp thông tin kịp thời đến người sản xuất cũng như doanh nghiệp tiêu thụ.
Diễn đàn đã góp phần làm rõ tiềm năng, cơ hội và thách thức của sản phẩm bưởi Phúc Trạch trong giai đoạn phát triển mới. Với sự vào cuộc đồng bộ của Nhà nước, doanh nghiệp và nông dân, bưởi Phúc Trạch hữu cơ hứa hẹn không chỉ giữ vững vị thế đặc sản quốc gia mà còn mang lại giá trị kinh tế cao và phát triển bền vững cho người trồng.
Trong Khuôn khổ Diễn đàn, đại biểu tham quan các mô hình sản xuất, cửa hàng tiêu thụ sản phẩm bưởi Phúc Trạch tại huyện Hương Khê, Hà Tĩnh. Cũng tại Diễn đàn, Trung tâm Khuyến nông quốc gia và Sở NN&MT Hà Tĩnh đã trao giấy chứng nhận hữu cơ cho Tổ hợp tác sản xuất bưởi hữu cơ Phúc Trạch thôn Ngọc Bội, xã Phúc Trạch. Đồng thời tổ chức Lễ ký kết hợp tác sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bưởi Phúc Trạch giữa các doanh nghiệp với Hợp tác xã, tổ hợp tác và hộ sản xuất./.
Nguyễn Sâm
Trung tâm Khuyến nông quốc gia