Diễn đàn có sự tham gia của 237 đại biểu đến từ các cơ quan trung ương, địa phương như Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, Viện Lúa Đồng bằng sông Cửu Long, Trường Đại học Cần Thơ, Trung tâm Khuyến nông/Trung tâm khuyến nông và Dịch vụ nông nghiệp 10 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL: Bạc Liêu, Sóc Trăng, Đồng Tháp, Tiền Giang, Trà Vinh, Vĩnh Long, Kiên Giang, An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang.
Bà Huỳnh Kim Định – Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông nghiệp, nông thôn vùng ĐBSCL trực thuộc Trung tâm Khuyến nông quốc gia, ông Nguyễn Ngọc Đệ - Nguyên Phó trưởng khoa Phát triển nông thôn trường Đại học Cần Thơ và ông Võ Xuân Tân – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hậu Giang đồng chủ trì Diễn đàn.
Trong bối cảnh ngành nông nghiệp nước ta đang chuyển mình mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng, việc xây dựng một nền sản xuất lúa gạo chất lượng cao, hiệu quả kinh tế và thân thiện với môi trường là mục tiêu cấp thiết. Theo định hướng của Chính phủ, Đề án “Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long” (sau đây gọi tắt là Đề án) đã được phê duyệt và đang từng bước triển khai sâu rộng tại các địa phương. Đề án không chỉ kỳ vọng nâng tầm giá trị hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế mà còn là lời cam kết mạnh mẽ về một nền nông nghiệp sinh thái, trách nhiệm và hiện đại.
Muốn hiện thực hóa thành công Đề án, một trong những giải pháp mang tính then chốt chính là phát huy vai trò của Tổ Khuyến nông cộng đồng – những “cánh tay nối dài” của ngành nông nghiệp đến từng cánh đồng, từng hộ nông dân. Khuyến nông cộng đồng chính là lực lượng bám sát thực tiễn, am hiểu địa bàn, đồng hành cùng nông dân trong chuyển giao kỹ thuật, thay đổi tập quán canh tác, ứng dụng công nghệ mới, hướng tới canh tác thông minh, phát thải thấp. Tuy nhiên, trên thực tế, hoạt động của các Tổ khuyến nông cộng đồng vẫn còn gặp nhiều khó khăn như: thiếu nguồn lực, năng lực chuyên môn chưa đồng đều, cơ chế phối hợp chưa chặt chẽ, công cụ hỗ trợ chưa đủ mạnh…
Để góp phần triển khai thực hiện thành công Đề án, tỉnh Hậu Giang đã chủ động thực hiện nhiều hoạt động dựa trên nền tảng các tổ khuyến nông cộng đồng cơ sở và những kết quả, kinh nghiệm từ các chương trình, dự án trước đây. Lũy kế đến năm 2024, trên địa bàn tỉnh Hậu Giang đã thành lập 51 Tổ Khuyến nông cộng đồng. Tổ Khuyến nông cộng đồng được thành lập với mục tiêu nâng cao hiệu quả hệ thống khuyến nông cơ sở. Tổ chức khuyến nông cơ sở được cơ cấu lại, gắn với địa bàn xã để thực hiện tốt công tác khuyến nông; đa dạng các hoạt động khuyến nông đáp ứng nhu cầu sản xuất và góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
Trong giai đoạn 2021–2025 tỉnh Hậu Giang đã triển khai thực hiện các lớp đào tạo, tập huấn khuyến nông là 491/930 lớp, đạt 52,79% so với mục tiêu của chương trình với sự tham gia của hơn 11.239/27.900 học viên, chiếm tỷ lệ 40,28% so với chương trình, đa dạng đối tượng từ cán bộ khuyến nông (TOT) đến nông dân trực tiếp sản xuất. Tổng kinh phí thực hiện 6,17/17,25 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 35,74% được huy động từ ba nguồn chính gồm: ngân sách Trung ương, ngân sách tỉnh và các nguồn khác như các dự án VnSAT, Cái Lớn – Cái Bé, MYI... Nội dung tập huấn ngày càng đa dạng và chuyên sâu, theo hướng nâng cao năng lực kỹ thuật, ứng dụng công nghệ mới, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và kỹ năng truyền thông – marketing sản phẩm nông nghiệp. Các lớp đã được nông dân và cán bộ ngành nông nghiệp ứng dụng từ 50-70% vào thực tế sản xuất. Năm 2025, kế hoạch tổ chức 57 lớp với tổng kinh phí dự kiến khoảng 1 tỷ đồng. Trong năm, hoạt động tập huấn sẽ tập trung vào các nội dung mới như tiếp cận thị trường, giảm phát thải trong sản xuất nông nghiệp, đồng thời nâng cao năng lực cho tổ khuyến nông cộng đồng và các hợp tác xã.
    |
 |
| Nhiều sản phẩm đặc trưng của Hậu Giang được trưng bày bên lề Diễn đàn |
Sở Nông nghiệp và Môi trường Hậu Giang đã định hướng xây dựng Chương trình khuyến nông giai đoạn 2026-2030 với mục tiêu: Củng cố, kiện toàn hệ thống tổ chức khuyến nông nhà nước xuyên suốt từ cấp tỉnh (thành phố) đến cơ sở sau khi sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, đảm bảo giữ vai trò chủ đạo, then chốt trong hoạt động khuyến nông; Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác khuyến nông góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh; Đẩy mạnh xã hội hóa khuyến nông, kết hợp giữa khuyến nông nhà nước với khuyến nông doanh nghiệp, khuyến nông cộng đồng, khuyến nông xã hội nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng ngày càng tăng của sản xuất, thị trường, hướng tới các mục tiêu phát triển cộng đồng, phát triển bền vững; Nâng cao năng lực sản xuất nông nghiệp bền vững, phát triển nền nông nghiệp thông minh, sáng tạo và hội nhập quốc tế, góp phần cải thiện đời sống của nông dân, bảo vệ môi trường, và phát triển kinh tế - xã hội thành phố Cần Thơ (sau sáp nhập tỉnh).
Tại diễn đàn, 03 báo cáo chuyên đề từ các đơn vị quản lý, chuyển giao đã được trình bày: Báo cáo đề dẫn của Trung tâm Khuyến nông quốc gia; báo cáo “Quy trình canh tác bền vững áp dụng trong Đề án Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp” của Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam thuộc Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật và báo cáo “Kết quả đạt được của Tổ Khuyến nông cộng đồng tại Hậu Giang trong thực hiện Đề án Phát triển bền vững một triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp - Thành công và những bài học kinh nghiệm” của Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp tỉnh Hậu Giang thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hậu Giang và một số báo cáo kinh nghiệm từ doanh nghiệp, hợp tác xã điển hình.
Tại Diễn đàn, 06 nhóm câu hỏi được đại biểu đưa ra, tập trung vào các chủ đề: Chính sách hỗ trợ tổ chức khuyến nông cộng đồng; giải pháp cho tổ khuyến nông cộng đồng vận hành hiệu quả; Tập huấn nâng cao năng lực cho tổ khuyến nông cộng đồng; Giải pháp hiệu quả cho việc xử lý rơm rạ trên đồng ruộng đáp ứng yêu cầu của Đề án; Giải pháp thực hiện liên kết vùng sản xuất phát huy việc áp dụng cơ giới hóa hiệu quả trong thực hiện Đề án; làm sao để vận động nông dân thực hiện giảm bón phân đạm trên đồng ruộng,… Những vấn đề đặt ra đã được các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân thảo luận sôi nổi nhằm tìm ra giải pháp hiệu quả nhất.
|
 |
| Bà Huỳnh Kim Định đánh giá Diễn đàn có nhiều nội dung quan trọng, thực tiễn và truyền một nguồn năng lượng mạnh mẽ |
Bà Huỳnh Kim Định – Phó Chánh Văn phòng Điều phối nông nghiệp, nông thôn vùng ĐBSCL trực thuộc Trung tâm Khuyến nông quốc gia phát biểu tổng kết và bế mạc diễn đàn với các nội dung chính: Diễn đàn đã khép lại với nhiều nội dung quan trọng, thực tiễn và truyền một nguồn năng lượng mạnh mẽ; Tổ khuyến nông cộng đồng là lực lượng hạt nhân trong chuyển đổi nông nghiệp – đây là lực lượng “bám ruộng, bám dân”, là người chuyển tải tri thức, kết nối thị trường, định hướng kỹ thuật, khơi nguồn sáng tạo.
Tuy nhiên, hiện nay chỉ có một số ít tỉnh có hệ thống cán bộ khuyến nông cơ sở trong các tổ Khuyến nông cộng đồng cấp xã, vì vậy, để phát huy vai trò, sứ mệnh của tổ Khuyến nông cộng đồng đáp ứng tình hình mới, cần quan tâm, nâng cao chất lượng tổ chức khuyến nông cộng đồng, như: (1) Cải tiến, hoàn thiện về phương thức tổ chức, quy chế quản lý, quy chế hoạt động, nội dung hoạt động tổ Khuyến nông cộng đồng tại các tỉnh; xây dựng chính sách, khung pháp lý hỗ trợ cụ thể, phù hợp cho công tác khuyến nông cộng đồng; (2) Cần tăng cường đào tạo, đầu tư trang thiết bị, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác khuyến nông; (3) Cần tiếp tục đổi mới khuyến nông theo hướng hiện đại – chuyên sâu – kết nối thị trường; (4) Đồng bằng sông Cửu Long phấn đấu ngày càng phát triển thịnh vượng với môi trường sống xanh, trong lành – trở thành vùng sản xuất nông nghiệp nói chung và vùng sản xuất lúa gạo nói riêng chất lượng cao, phát thải thấp thành công trên thế giới, dựa trên nền tảng phát triển nông nghiệp tuần hoàn, ứng dụng công nghệ số, và bản sắc văn hoá của một nền văn minh lúa nước.
Trong khuôn khổ Diễn đàn, ngày 28/5/2025 đại biểu đã đi tham quan mô hình chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh có sự tham gia của Tổ Khuyến nông cộng đồng tại xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang. Qua tham quan mô hình các đại biểu trao đổi, chia sẻ những bài học kinh nghiệm để cùng nhau học hỏi, nhân rộng mô hình phù hợp với điều kiện canh tác, sản xuất của từng địa phương.
|
 |
| Các đại biểu ham quan mô hình chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh có sự tham gia của Tổ Khuyến nông cộng đồng tại xã Vĩnh Thuận Tây, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang |