Khánh Hòa: Diễn đàn Khuyến nông Nông nghiệp chủ đề Giải pháp phát triển nuôi biển thích ứng với biến đổi khí hậu tại các tỉnh ven biển Nam Trung Bộ

Diễn đàn là hoạt động quan trọng để các bên tham gia cùng trao đổi, tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tế sản xuất, hướng tới một ngành nuôi biển hiện đại, hiệu quả, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Diễn đàn có gần 200 đại biểu tham dự

Tham dự diễn đàn có gần 200 đại biểu, gồm: đại diện Cục Thủy sản và Kiểm ngư, Trung tâm Khuyến nông quốc gia, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thuỷ sản 3, Trường Đại học Nha Trang, Viện Hải dương học, Viện Kỹ thuật biển; đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hoà, Chi cục Thủy sản, biển và hải đảo tỉnh Khánh Hoà; Trung tâm Khuyến nông các tỉnh Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Gia Lai và TP. HCM; đại diện một số doanh nghiệp, hợp tác xã và ngư dân trong vùng.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Hoàng Văn Hồng – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông quốc gia cho biết: Nuôi biển được xác định là trụ cột quan trọng trong Chiến lược phát triển Thủy sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, cùng với Đề án phát triển nuôi trồng Thủy sản trên biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, diện tích nuôi biển trên cả nước đạt 300.000 ha, thể tích lồng nuôi đạt 12 triệu m³ sản lượng đạt 1,45 triệu tấn, giá trị xuất khẩu đạt 1,8 - 2 tỷ USD mỗi năm; tăng cường nuôi trồng, giảm khai thác.

Ông Hồng nhấn mạnh, để đạt được những mục tiêu này, việc phát triển nuôi biển công nghệ cao, theo hướng hiện đại tại những tỉnh trọng điểm như Khánh Hòa, Quảng Ninh, Hải Phòng, An Giang… sẽ góp phần tạo nên sức bật quan trọng cho ngành nuôi biển Việt Nam; hình thành được những vùng nuôi tập trung, hạ tầng đồng bộ, quản lý bằng công nghệ số… Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp, gây ra những tác động sâu rộng đến sinh kế và sản xuất, việc tìm kiếm những giải pháp bền vững cho phát triển kinh tế biển không còn là sự lựa chọn, mà đã trở thành một yêu cầu cấp thiết.

Tại Khánh Hòa, nuôi trồng thủy sản nói chung, nuôi biển nói riêng luôn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội địa phương, tạo việc làm, tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân ven biển. Sản lượng thủy sản nuôi hàng năm của tỉnh đạt hơn 32.000 tấn, trong đó sản lượng thủy sản nuôi biển chiếm khoảng 50%, đóng góp quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu thủy sản của tỉnh đạt 845,9 triệu USD năm 2024.

Khánh Hòa là tỉnh trọng điểm phát triển nuôi biển công nghệ cao

Theo ông Nguyễn Trọng Chánh – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Khánh Hòa, phát triển nuôi biển tại Khánh Hòa đã đạt được nhiều kết quả rất tích cực. Đến nay đã có nhiều doanh nghiệp, cá nhân, hộ dân đăng ký và triển khai sản xuất tại các vùng nuôi biển công nghệ cao, với đối tượng nuôi biển tập trung là cá biển, lồng nuôi bằng vật liệu mới (HDPE, FRP...), sử dụng thiết bị giám sát môi trường tự động có công nghệ cảm biến để theo dõi chất lượng nước; máy cho ăn tự động; hệ thống camera giám sát trong lồng nuôi...

Ông Nguyễn Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Khánh Hòa cho biết, các vùng nuôi lồng bè hiện nay chủ yếu gần bờ và ven đảo nằm trong các đầm, vịnh. Ngư dân chủ yếu nuôi theo quy trình truyền thống, quy mô nhỏ, hầu hết lồng làm từ vật liệu gỗ, không chịu được sóng gió lớn. Công nghệ nuôi biển bằng lồng bè còn lạc hậu, đa số sử dụng thức ăn tươi, mật độ nuôi chưa đảm bảo dẫn đến môi trường nuôi bị ô nhiễm; một số đối tượng chưa có quy trình nuôi chuẩn hoặc chưa được nghiên cứu nuôi thử nghiệm. Kích cỡ giống cá biển tại các trang trại chưa đáp ứng nhu cầu nuôi biển xa bờ,…

Trong những năm qua, Trung tâm Khuyến nông Khánh Hòa (nay là Trung tâm dịch vụ nông nghiệp) đã tích cực chủ động triển khai thực hiện các mô hình thí điểm phát triển nuôi biển công nghệ cao giúp người dân nuôi biển từng bước chuyển đổi từ lồng nuôi truyền thống sang lồng nuôi bằng vật liệu mới (HDPE, FRP…). Đến nay, từ nguồn kinh phí của Dự án Khuyến nông Trung ương và tỉnh, Trung tâm đã triển khai 38 ô lồng HDPE vuông (4x4x6) và 8 ô lồng HDPE tròn, có đường kính 10 m (500m³) đến 13 m (800m³) phù hợp với quy mô nông hộ, nên người dân dễ thao tác và vận hành. Kết quả mô hình cho thấy, cá nuôi theo mô hình này ít dịch bệnh, năng suất cao đạt trên 10-15 kg/m³ lồng (lồng gỗ 8-10 kg/m³), đặc biệt là giúp người dân an tâm sản xuất khi mùa mưa bão đến.

Lồng HDPE được cấu tạo chắc chắn bởi loại nhựa HDPE có đặc tính giãn nở và chịu va đập tốt, độ bền cao, chống chịu tốt với thời tiết khắc nghiệt của nước biển và ánh nắng mặt trời. Chính vì vậy, HDPE được xem là chất liệu lý tưởng cho ngành nuôi trồng thủy sản biển, vừa bền vững vừa thân thiện với môi trường. Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu đối với lồng HDPE cao hơn khoảng 30% so với lồng bè truyền thống nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn rất nhiều vốn đầu tư bỏ ra do không phải sửa chữa hàng năm, tuổi thọ có thể lên tới 50 năm.

Các đại biểu tham quan giải pháp nuôi biển bằng lồng HDPE tại diễn đàn

Tại diễn đàn, các chuyên gia, nhà khoa học đã giải đáp những vấn đề các hộ nuôi trồng thủy sản quan tâm liên quan đến các giải pháp kỹ thuật nuôi biển xa bờ, như: lựa chọn đối tượng nuôi, chất lượng con giống, công nghệ nuôi có thể thích ứng với biến đổi khí hậu, biện pháp phòng trị bệnh; chi phí đầu tư hệ thống lồng nuôi và các chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi lồng bè nuôi truyền thống sang ứng dụng lồng nuôi vật liệu mới; việc xây dựng các chuỗi liên kết để phát triển nuôi biển công nghệ cao…

Theo đại diện Cục Thủy sản và Kiểm ngư, để "đánh thức" tiềm năng, ngành nuôi biển cần tập trung vào quy hoạch và quản lý không gian biển phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế biển quốc gia; bố trí quỹ đất, mặt nước gắn với các khu vực nuôi tập trung, hạn chế chồng lấn với các ngành khác. Ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi từ lồng bè truyền thống sang lồng nuôi công nghiệp, chịu lực cao (như vật liệu HDPE); đầu tư hệ thống lồng nuôi xa bờ, công nghệ quan trắc môi trường, giống chất lượng cao; khuyến khích sử dụng công nghệ nuôi hiện đại, tuần hoàn, thân thiện với môi trường. Tăng cường liên kết sản xuất – chế biến – tiêu thụ; xây dựng thương hiệu quốc gia cho sản phẩm nuôi biển, mở rộng xuất khẩu. Xây dựng các chuỗi cung ứng dịch vụ hậu cần (thức ăn, vật tư, chế biến) đồng bộ; gắn nuôi biển với bảo vệ môi trường, phát triển du lịch để tạo ra giá trị gia tăng cao và phát triển bền vững.