Tọa đàm “Phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển: Hướng tới an toàn, bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu” tại Quảng Ninh

Tham dự tọa đàm có hơn 100 đại biểu đến từ Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam, Trường Cao đẳng Kinh tế và Kỹ thuật Thủy sản, Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng, các chi nhánh trạm dịch vụ nông nghiệp tỉnh Quảng Ninh cùng các hộ nuôi trồng thủy sản tiêu biểu. Ông Nhữ Văn Cẩn – Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, ông Hoàng Văn Hồng – Phó Giám đốc Trung tâm khuyến nông Quốc gia; ông Phan Thanh Nghị - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ninh đồng chủ trì Tọa đàm.

Phát biểu khai mạc, đại diện Trung tâm Khuyến nông Quốc gia khẳng định: “Phát triển nuôi biển là hướng đi chiến lược nhằm đưa Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển, giàu từ biển, gắn phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường và chủ quyền quốc gia”.

Theo Nghị quyết số 36-NQ/TW về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, đến năm 2025 nước ta đặt mục tiêu phát triển 280.000 ha nuôi biển với khoảng 10 triệu m³ lồng nuôi, sản lượng 850.000 tấn, giá trị xuất khẩu 1 tỷ USD; đến năm 2030, sản lượng đạt 1,45 triệu tấn và kim ngạch xuất khẩu từ 1,8–2 tỷ USD.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Chính phủ đã ban hành Quyết định 1664/QĐ-TTg phê duyệt Đề án phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển đến năm 2030, tầm nhìn 2045, cùng Quyết định 1117/QĐ-TTg năm 2024 về quy hoạch khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ. Đây là nền tảng chính sách quan trọng giúp thúc đẩy nghề nuôi biển quy mô công nghiệp, thân thiện môi trường, hướng tới xuất khẩu và thích ứng biến đổi khí hậu.

Tại tọa đàm, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã chia sẻ nhiều mô hình nuôi biển thành công giai đoạn 2020–2025:

- Mô hình nuôi cá giò thương phẩm bằng lồng HDPE tại Khánh Hòa và Quảng Ngãi đạt tỷ lệ sống trên 76%, năng suất trung bình 30 kg/m³, lợi nhuận gần 200 triệu đồng/lồng, tăng hơn 3 lần so với lồng gỗ truyền thống.

- Mô hình nuôi cá chim vây vàng bằng lồng HDPE tại Quảng Ninh và Khánh Hòa cho năng suất 19 kg/m³, giảm ô nhiễm môi trường, đảm bảo an toàn thực phẩm và tăng lợi nhuận 13% so với hộ nuôi truyền thống.

- Mô hình sản xuất giống cá chim vây vàng quy mô công nghiệp tạo ra 51 vạn cá giống sạch bệnh, lợi nhuận hơn 900 triệu đồng/vụ, góp phần chủ động nguồn giống trong nước.

- Mô hình nuôi cá mú trân châu và ngao hai cùi tại các tỉnh ven biển đạt hiệu quả cao, giúp người dân chuyển từ khai thác sang nuôi trồng, tạo sinh kế bền vững.

Các chuyên gia đến từ Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I, Trường Cao đẳng Kinh tế – Kỹ thuật và Thủy sản, Hiệp hội Nuôi biển Việt Nam đã trình bày nhiều báo cáo chuyên sâu, nhấn mạnh vai trò của công nghệ mới trong chuyển đổi nghề nuôi biển như: Công nghệ lồng HDPE và lồng bán chìm cho phép nuôi xa bờ, chịu được sóng gió cấp 12, giảm thiểu rủi ro do thiên tai; Hệ thống nuôi tuần hoàn nước (RAS), nuôi đa dinh dưỡng tích hợp (IMTA) giúp tận dụng chất thải hữu cơ, giảm ô nhiễm, tạo hệ sinh thái cân bằng; Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), IoT và cảm biến môi trường trong quản lý chất lượng nước, cho ăn tự động, phát hiện dịch bệnh sớm, tối ưu năng suất; Thức ăn bền vững từ tảo, côn trùng và protein vi sinh thay thế bột cá tự nhiên, góp phần giảm áp lực khai thác; Công nghệ blockchain được giới thiệu như giải pháp nâng cao truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu sản phẩm nuôi biển Việt Nam.

Phần thảo luận của tọa đàm diễn ra sôi nổi, tập trung vào ba nhóm vấn đề chính:

1. Hoàn thiện thể chế, quy hoạch và cơ chế khuyến khích đầu tư phát triển nuôi trồng thủy sản xa bờ quy mô công nghiệp. Tăng cường nghiên cứu và ứng dụng TBKT vào sản xuất; nghiên cứu và sản xuất giống nhân tạo chất lượng cao.

2. Phát triển nguồn nhân lực số cho ngành nuôi trồng thủy sản biển, tăng cường đào tạo, chuyển giao kỹ thuật.

3. Liên kết chuỗi giá trị và phát triển thương hiệu sản phẩm biển Việt Nam, thúc đẩy hợp tác công – tư (PPP).

Kết thúc tọa đàm, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đề xuất một số định hướng trọng tâm:

- Tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình nuôi biển công nghệ cao, an toàn, thích ứng biến đổi khí hậu.

- Đẩy mạnh tuyên truyền, đào tạo và chuyển giao kỹ thuật, hình thành lực lượng “nông dân công nghệ số trên biển”.

- Thúc đẩy hợp tác quốc tế và đầu tư doanh nghiệp trong lĩnh vực nuôi biển xa bờ, công nghệ vật liệu, thức ăn và chế biến sản phẩm giá trị gia tăng.

- Khuyến khích mô hình kết hợp du lịch – nuôi biển – bảo tồn sinh thái, tạo giá trị đa tầng cho kinh tế biển địa phương.

Tọa đàm khẳng định quyết tâm của hệ thống khuyến nông Việt Nam trong việc đồng hành cùng người dân, doanh nghiệp và các địa phương phát triển nghề nuôi biển an toàn – bền vững – thích ứng biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện thắng lợi Chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.