Vụ mùa năm nay, toàn tỉnh gieo cấy trên 24.300 ha lúa; trong đó, diện tích lúa mùa sớm chiếm 20 - 25 %, còn lại lúa mùa chính vụ. Ngay từ đầu mùa vụ, bà con đã chủ động các biện pháp chăm sóc, phòng trừ bệnh hại cho lúa.
Tuy nhiên, qua điều tra tại một số địa phương đã phát hiện khoảng 65 ha lúa mùa đã xuất hiện một số loại sâu bệnh phát sinh và gây hại, như: ốc bươu vàng, rầy nâu, rầy lưng trắng, sâu cuốn lá nhỏ, chuột... Trong đó, ốc bươu vàng gây hại, mật độ nơi cao 2-4 con/m2, cục bộ 8-10 con/m2; rầy lưng trắng, rầy nâu, gây hại rải rác, nơi cao 5-10 con/m2; sâu cuốn lá, gây hại rải rác, mật độ nơi cao 1-2 con/m2, tuổi 3-4; chuột gây hại rải rác, nơi cao 3-4 % số dảnh…
Ông Nguyễn Thành Long, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh, cho biết: Với việc gieo cấy đúng khung thời vụ nên diện tích lúa mùa ở các địa phương đều sinh trưởng và phát triển tốt. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết bất lợi đã làm phát sinh một số loại sâu bệnh hại lúa. Để không làm ảnh hưởng đến năng suất, sản lượng lúa vụ mùa, Chi cục đã hướng dẫn các địa phương chủ động biện pháp phòng trừ; có hướng dẫn cụ thể với từng đối tượng sâu bệnh hại, từng loại thuốc và cách phòng trừ hiệu quả.
Chiêm Hóa là địa phương hoàn thành kế hoạch gieo cấy sớm nhất tỉnh, với trên 4.600 ha. Hiện nay, lúa đang trong giai đoạn đẻ nhánh rộ, trên đồng ruộng của các xã, thị trấn bà con nông dân đang tập trung bón phân, chăm sóc lần 1, đồng thời dặm những khoảng lúa bị chết do gieo thưa, chuột cắn hại, chủ động lấy nước vào đồng dưỡng lúa.
Gia đình bà Lê Thị Nhẫn, thôn Cầu Cả, xã Yên Nguyên gieo cấy được trên 2.000 m2 giống lúa Bắc Thịnh và TH9 và cũng như nhiều hộ gia đình khác trên địa bàn xã, nhiều năm nay để đảm bảo khung lịch thời vụ cho sản xuất 3 vụ trong năm, gia đình bà đã chủ động gieo cấy toàn bộ diện tích lúa mùa trước ngày 15-6. Nhờ gieo cấy đúng lịch thời vụ, đồng thời làm tốt công tác chăm sóc, đảm bảo nguồn nước nên diện tích lúa của gia đình bà Nhẫn phát triển tốt. Qua kiểm tra, một số diện tích lúa của gia đình bà xuất hiện ốc bươu vàng gây hại nhẹ. Ngoài các biện pháp do cán bộ khuyến nông xã hướng dẫn, như phun thuốc diệt ốc, gia đình bà huy động nhân lực, áp dụng biện pháp bắt thủ công để đảm bảo cho diện tích lúa của gia đình phát triển tốt.
Hiện nay, huyện Sơn Dương có khoảng gần 1.500 ha lúa mùa sớm đang bước vào thời kỳ đẻ nhánh. Ông Phạm Cao Tuấn, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện, cho biết: Trung tâm đã phân công cán bộ kỹ thuật phối hợp với các xã, thị trấn theo dõi và dự báo quy mô, mức độ của từng đối tượng sinh vật gây hại để triển khai các biện pháp phòng trừ kịp thời. Tổ chức các lớp tập huấn, hướng dẫn nông dân lựa chọn sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật nằm trong danh mục được phép sử dụng và thực hiện theo nguyên tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng nồng độ và đúng cách).
Tại xã Hoàng Khai (Yên Sơn) nông dân trong xã đã gieo cấy được 176,8 ha lúa mùa, đạt 100 % tổng diện tích theo kế hoạch. Trước khi gieo cấy, UBND xã đã phối hợp Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện cử cán bộ kỹ thuật hướng dẫn nông dân vệ sinh đồng ruộng, gieo cấy đúng thời vụ; tăng cường theo dõi diện tích nhiễm bệnh hại để có biện pháp phòng trừ ngăn chặn, không để lây lan diện rộng.
Những ngày qua, nhận được thông báo của cán bộ khuyến nông, ông Lưu Văn Đồng, thôn Núi Cẩy, xã Hoàng Khai thường xuyên ra thăm đồng để kiểm tra tình hình sinh trưởng, phát triển của cây lúa, đặc biệt kiểm tra các đối tượng sâu bệnh, có thể xảy ra để phun trừ kịp thời.
Ông Đồng chia sẻ: “Vụ mùa này, gia đình tôi cấy 6 sào (2.160 m2) lúa. Hiện nay, lúa đang giai đoạn hồi xanh, đẻ nhánh. Qua theo dõi, một số diện tích đã chớm nhiễm bệnh rầy nâu và xuất hiện ốc bươu vàng, tôi đã mua thuốc về phun ngay. Khi cây lúa càng non càng dễ bị nhiễm bệnh, nếu không phòng trừ kịp thời, về sau có thể không trổ bông, năng suất giảm, hoặc mất trắng. Theo dự báo, thời gian tới, tiếp tục xuất hiện nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, như nắng nóng, nhiệt độ cao, mưa giông, là điều kiện thuận lợi cho nhiều đối tượng sâu bệnh phát sinh gây hại cho cây lúa”.
Ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh khuyến cáo các địa phương và bà con nông dân cần chú ý theo dõi chặt chẽ một số loại sâu bệnh hại trên cây lúa theo từng giai đoạn sinh trưởng để phòng trừ; tập trung bón bổ sung dinh dưỡng để cây phát triển, tăng sức đề kháng. Các địa phương cần tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn bà con chăm sóc tích cực thăm đồng, sớm phát hiện các loại sâu bệnh gây hại để phòng trừ hiệu quả./.
Vũ Ngọc Tuyên
Trung tâm Khuyến nông Tuyên Quang