Vụ đông xuân năm 2023-2024, huyện Hương Sơn triển khai mô hình trồng ngô ngọt trên diện tích hơn 13 ha, trong đó, 3 ha ở xã Sơn Tây, 6 ha tại xã Kim Hoa, Sơn Ninh và Sơn Tiến, mỗi xã trồng 2 ha.

leftcenterrightdel
Mô hình trồng ngô ngọt tại huyện Hương Sơn cho năng suất, chất lượng, hiệu quả kinh tế cao 

Chị Đỗ Thị Thơ ở thôn Trung Lưu, là một trong 27 hộ dân tham gia hình trồng ngô ngọt tại xã Sơn Tây, huyện Hương Sơn cho biết: Trước đây, trên những diện tích này, gia đình chủ yếu trồng ngô nếp và ngô đỏ lấy hạt nhưng năng suất không cao bằng giống ngô ngọt này, đầu ra rất khó khăn nên hiệu quả kinh tế mang lại không cao. Trong vụ Đông Xuân 2023, khi xã triển khai mô hình trồng ngô ngọt có liên kết với doanh nghiệp, chị đăng ký tham gia với diện tích 15 sào. Sau gần 3 tháng, ngô bắt đầu cho thu hoạch, dự kiến sản lượng đạt hơn 11 tấn.

“Điều làm tôi cũng như bà con tham gia mô hình phấn khởi, đó là toàn bộ sản lượng ngô sau khi thu hoạch được doanh nghiệp thu mua tại ruộng với giá 4.800-5.000 đồng/kg, chúng tôi không phải lo đầu ra. Theo tính toán, vụ ngô này, gia đình tôi sẽ thu về gần 60 triệu đồng, sau khi trừ chi phí, sẽ có lãi trên 35 triệu đồng.”. Chị Thơ cho biết thêm.

Cũng tại xã Sơn Tây, bà Phạm Thị Bé ở thôn Bồng Phài cũng đã mạnh dạn chuyển đổi toàn bộ diện tích trồng sắn và ngô sinh khối trước kia sang trồng ngô ngọt trên diện tích 10 sào. Nhờ cần cù chịu khó tiếp cận khoa học kỹ thuật sản xuất và tích cực giám sát đồng ruộng, diện tích ngô ngọt của gia đình bà Bé phát triển tốt. Hiện nay, cây ngô đang trong giai đoạn cho thu hoạch, chất lượng đảm bảo theo tiêu chuẩn để doanh nghiệp thu mua.

Bà Bé cho hay: “Khi đưa giống ngô ngọt về sản xuất thử, lúc đầu tôi cũng lo lắng sợ không phù hợp với đất đai, điều kiện khí hậu ở đây. Nhưng ngay từ đầu, được cán bộ kỹ thuật hướng dẫn về cách xử lý hạt giống, lên luống trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đúng thời điểm nên ngô phát triển tốt, hầu như không có sâu bệnh xảy ra; đến kỳ cho bắp to, đồng đều, có những cây cho thu hoạch 2 bắp, trung bình 2-3 bắp/kg. Hạt ngô màu vàng đẹp, vỏ hạt mỏng, chất lượng ăn ngon, mềm và ngọt, sau khi thu hoạch có đầu ra thuận lợi nên tôi rất hài lòng.”.

Còn với ông Đoàn Quang Mạnh ở xã Kim Hoa, huyện Hương Sơn, vụ Đông Xuân năm 2023-2024, ông đã trồng 10 sào ngô liên kết với doanh nghiệp. Theo ông Mạnh, giống ngô ngọt này dễ chăm sóc, chịu được sâu bệnh tốt, hiệu quả cây ngô ngọt mang lại cao hơn so với các loại cây trồng khác. Ngoài sản lượng bắp được doanh nghiệp thu mua thì thân cây ngô còn được người dân tận dụng làm nguồn thức ăn phục vụ chăn nuôi nên ông cũng như nhiều hộ dân khác không chỉ có nguồn thu từ việc bán bắp mà còn giúp phát triển chăn nuôi gia súc, từ đó thu nhập cũng tăng lên.

Thời gian qua, thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng với mục tiêu nâng cao giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích, sản xuất nông nghiệp tại huyện miền núi Hương Sơn đã có nhiều thay đổi; trong đó sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị là hướng đi được huyện quan tâm chú trọng để đảm bảo phát triển một cách bền vững.

Vụ Đông Xuân 2023-2024, huyện Hương Sơn đã phối hợp với Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (TP Tam Điệp – Ninh Bình) tiến hành ký hợp đồng liên kết sản xuất 13 ha giống ngô ngọt lai F1 Hibrix-59 tại các xã Sơn Tây, Sơn Ninh, Sơn Tiến và Kim Hoa, bước đầu đạt được kết quả ổn định. Để giúp người dân thuận lợi trong quá trình sản xuất, phía doanh nghiệp liên kết đã hỗ trợ người dân bằng cách cho vay hạt giống, sau thu hoạch mới thanh toán. Tham gia mô hình, bà con nông dân được tổ chức tập huấn kỹ thuật gieo trồng và hướng dẫn quy trình chăm sóc.

Ông Phan Xuân Đức – Giám đốc Trung tâm Ứng dụng KHKT và Bảo vệ cây trồng vật nuôi huyện Hương Sơn cho biết: Qua quá trình trồng và theo dõi giống ngô này tại các điểm triển khai mô hình trên đất Hương Sơn, cho thấy đây là giống có khả năng sinh trưởng phát triển khỏe, bộ rễ vững chắc, ít sâu bệnh; thời gian sinh trưởng từ 72-75 ngày, ngắn hơn so với ngô truyền thống từ 10-15 ngày nên rất thuận lợi cho việc canh tác, gối vụ; chiều cao đóng bắp của giống ngô ngọt này thấp nên đã hạn chế được hiện tượng cây bị ngã đỗ, phù hợp với nhổ nhưỡng địa phương. Năng suất trung bình đạt 750-800 kg/sào, cao hơn ngô lai truyền thống 2,5 lần. Doanh thu ước đạt hơn 4 triệu đồng/sào; lợi nhuận ước tính 2,4 triệu đồng/sào.

Để đánh giá kết quả và khả năng nhân rộng, mới đây UBND huyện Hương Sơn đã tổ chức hội thảo mô hình trồng ngô ngọt liên kết. Tại đây, bà con nông dân đã đồng tình cao trong việc chuyển đổi từ trồng cây ngô truyền thống sang trồng giống ngô ngọt và mong muốn tiếp tục triển khai, mở rộng diện tích trong thời gian tới.

Về phía doanh nghiệp liên kết là Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao cũng đề nghị bà con nhân dân phải thực hiện đúng cam kết, không vì lợi nhuận trước mắt mà tùy tiện tiêu thụ sản phẩm, ảnh hưởng đến kế hoạch thu mua phục vụ xuất khẩu của doanh nghiệp.

Qua đánh giá của cơ quan chuyên môn cũng như thực tiễn cho thấy, giống ngô ngọt đã cho hiệu quả về năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao hơn hẳn so với giống ngô truyền thống. Trồng ngô ngọt mang lại lợi ích kép vừa cho thu nhập từ bán sản phẩm bắp vừa cung cấp nguồn thức ăn cho gia súc  từ thân cây ngô để phát triển chăn nuôi. Vì vậy, lãnh đạo UBND huyện Hương Sơn đã yêu cầu ngành chức năng cần rà soát lại cụ thể về diện tích, làm tốt công tác tuyên truyền để người dân tiếp tục mở rộng sản xuất; đồng thời  giữ uy tín trong liên kết sản xuất sau khi hợp tác được ký kết. Về phía công ty, cần có sự phối hợp trong công tác hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm để bà con yên tâm sản xuất.

leftcenterrightdel
 Bà con xã Sơn Tây đang tập trung thu hoạch ngô ngọt tại mô hình

Hương Sơn là địa phương có lợi thế phát triển cây trồng cạn. Việc đa dạng hóa cây trồng là điều rất cần thiết. Từ kết quả bước đầu đạt được của mô hình trồng ngô ngọt liên kết với doanh nghiệp được triển khai trong vụ Đông Xuân 2023-2024, mở ra nhiều triển vọng để huyện Hương Sơn tiếp tục mở rộng diện tích trồng loại ngô này tại các địa phương, từ đó góp phần nâng cao hệ số sử dụng đất, nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập cho người dân./.

Nguyễn Hoàn

Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh