Anh Nguyễn Tiến Giáp - thành viên hội đồng quản trị Hợp tác xã (HTX) Thanh niên Thành Sen, đồng thời chủ mô hình rau hữu cơ cho biết: Năm 2021, nắm bắt cơ hội khi TP Hà Tĩnh thực hiện chủ trương tập trung, tích tụ ruộng đất, anh Giáp cùng 7 thanh niên khác trên địa bàn thành lập HTX Thanh niên Thành Sen và mạnh dạn thuê lại hơn 4,3 ha đất bỏ hoang nhiều năm tại xã Đồng Môn để lập dự án sản xuất rau củ quả hữu cơ. Trong đó, HTX đã đầu tư xây dựng hệ thống nhà lưới trên diện tích 5.000m2 để sản xuất vùng nguyên liệu rau củ hữu cơ với các sản phẩm chủ yếu: măng tây, cần tây, cải bó xôi, cà chua, củ dền, cà rốt, dưa leo…; 3 ha trồng ổi lê Thái Lan; 0,5 ha trồng táo Bàng La và chăn nuôi.
Đầu năm 2022, sau khi quy hoạch diện tích đất và đầu tư cơ sở vật chất, anh Giáp bắt tay ngay vào sản xuất rau củ quả theo hướng hữu cơ. Theo anh Giáp, trồng rau theo hướng hữu cơ được thực hiện theo quy trình sản xuất nghiêm ngặt. Toàn bộ giống rau đều được HTX tuyển chọn từ những cơ sở sản xuất giống uy tín tại Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó HTX tự ươm và trồng. Đất để ươm cây giống cũng phải được lựa chọn kỹ (là đất không có thuốc bảo vệ thực vật, được cách ly đúng thời gian quy định). Trước khi gieo trồng rau, công nhân tiến hành xử lý đất. Theo đó, sau khi thu hoạch các loại rau, đất sẽ được cày khô và để 2 ngày, sau đó rải phân chuồng hoai mục, trấu rồi cày lại lần 2 và đo độ PH của đất, tiếp đến ủ bạt 1 tuần rồi mới tiến hành trồng. Các loại rau được trồng trên luống rộng, mở rộng không gian giữa các hàng nhằm đẩy lùi khả năng tấn công của nấm, sâu bệnh.
Đối với phân bón, hiện nay, tại HTX chỉ sử dụng phân chuồng ủ hoai mục đã được xử lý và phân bón hữu cơ chuyên dùng cho rau. Sản xuất theo hướng hữu cơ rất khó, đòi hỏi người trồng phải thường xuyên theo dõi, đối với các loại sâu bệnh hại rau HTX ưu tiên phòng trừ bằng các biện pháp cơ giới như: dùng tay bắt giết sâu bọ, ngắt bỏ lá thân bị bệnh, ngoài ra còn phun phòng thêm các chế phẩm sinh học đã được chứng nhận hữu cơ đảm bảo an toàn cho các loại rau và người sử dụng.
    |
 |
HTX đầu tư xây dựng hệ thống nhà lưới trên diện tích 5.000m2để sản xuất vùng nguyên liệu rau củ hữu cơ |
Việc sản xuất trong nhà lưới nên HTX có thể chủ động hoàn toàn về sản xuất và thời vụ, vùng sản xuất không bị tác động của mưa, rét; nhiệt độ ổn định nên có thể sản xuất liên tục với nhiều vụ/năm. Cùng với đó, việc đầu tư nhà lưới giúp HTX có thể ứng dụng công nghệ cao, số hóa trong sản xuất để quản lý chuỗi sản xuất mang tính ổn định, bền vững - anh Giáp cho biết thêm.
Tùy từng loại rau, sau thời gian trồng từ 35 đến 40 ngày, có loại rau từ 60-80 ngày, riêng cần tây thì sau 7-8 tháng sẽ cho thu hoạch. Trung bình mỗi tháng HTX thu hoạch được từ 1,5 đến 2 tấn rau các loại. Sau khi thu hoạch, công nhân sẽ tiến hành đóng gói sản phẩm và vận chuyển đi trong ngày.
Nhờ được canh tác theo đúng quy trình kỹ thuật, tháng 6/2023, sản phẩm rau, củ, quả của HTX thanh niên Thành Sen đã được được Công ty TNHH Công nghệ NHONHO chứng nhận hữu cơ đối với các sản phẩm như củ cải đỏ, dưa leo, bắp cải, cải bó xôi, măng tây xanh, cà chua, cần tây.
Hiện tại, HTX đang liên kết cung cấp nguyên liệu cho HTX nông nghiệp sạch Hatisa để sản xuất, chế biến sản phẩm bột rau củ phục vụ người tiêu dùng. Ngoài ra, HTX còn cung cấp cho các cửa hàng sau sạch trên địa bàn thành phố Hà Tĩnh và được nhiều khách hàng tin tưởng, ưa chuộng.
Song song với sản xuất rau hữu cơ, HTX hướng tới sản xuất kết hợp du lịch trải nghiệm, góp phần tạo môi trường cho học sinh, sinh viên tìm hiểu nông nghiệp sạch và giá trị của nông nghiệp hữu cơ đối với con người - môi trường sống.
    |
 |
Hiện tại, HTX đang liên kết cung cấp nguyên liệu cho HTX nông nghiệp sạch Hatisa để sản xuất, chế biến sản phẩm bột rau củ phục vụ người tiêu dùng
|
Anh Giáp khẳng định, sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ vất vả và tốn kém hơn rất nhiều so với các hình thức sản xuất khác. Đầu tiên là tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chuyển đổi từ việc kiểm nghiệm chất lượng đất, nguồn nước; quy trình nuôi trồng, nhật ký sản xuất để theo dõi tốc độ sinh trưởng của từng loại cây. Quá trình chăm sóc, 100% diện tích sử dụng phân bón vi sinh và công nghệ nano để cải tạo đất và diệt khuẩn nấm… Tuy nhiên, việc sản xuất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn sẽ giúp người sản xuất khai thác được thế mạnh của nông nghiệp đô thị, xây dựng thương hiệu nhằm đưa sản phẩm vào thị trường chất lượng cao và cung cấp sản phẩm cho du lịch. Để sản phẩm đến với người tiêu dùng một cách rộng rãi, HTX đã tích cực quảng bá trên các nền tảng xã hội như facebook, tiktok…
Với sự đầu tư bài bản, khoa học cùng với sự nghiêm túc trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ, mỗi năm mô hình sản xuất rau củ quả hữu cơ mang lại lợi nhuận 300-400 triệu đồng và tạo công ăn việc làm thường xuyên cho 2-3 công nhân, 4-5 lao động thời vụ với mức lương từ 6-8 triệu đồng.
Ông Dương Cao Sơn, Phó Chủ tịch UBND phường Đồng Môn, thành phố Hà Tĩnh cho biết: HTX Thanh niên Thành Sen là một trong những mô hình điểm của thành phố Hà Tĩnh trong việc tích tụ ruộng đất, liên kết sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình, sản xuất các sản phẩm có chất lượng đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ tập trung tuyên truyền, nhân rộng mô hình này. Đồng thời đề xuất các cấp có chính sách hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, đầu ra để người dân yên tâm sản xuất./.
Ánh Nguyệt
Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh