Xuất thân từ nông thôn, nghề chính là làm nông nghiệp, bản thân ông Toàn không ngừng học hỏi, qua các phương tiện thông tin đại chúng, sách, báo và những gương điển hình trong sản xuất… để có thể về áp dụng vào tại gia đình nhà mình. Trước những năm 2010 trang trại của ông chủ yếu tập trung đầu tư trong lĩnh vực chăn nuôi, chủ yếu là nuôi lợn sinh sản và lợn thịt, gà thịt…, nhưng do điều kiện dịch bệnh, giá cả bấp bênh, năm được năm mất, đầu tư cao nên đã chuyển sang đào ao thả cá. Nuôi cá cũng luôn bận rộn, mưa nắng thất thường, giá vật tư đầu vào cao, đầu ra cũng khó khăn, phụ thuộc nhiều vào thương lái, thấy quanh năm bận rộn mà lãi chẳng được là bao, có những năm mưa to tràn ao, cá đi mất trắng. Nhận thấy công việc vất vả, không phù hợp sức khỏe của mình nên đến năm 2022, ông mạnh dạn chuyển sang nuôi ốc nhồi thông qua việc đi xem, đi học từ các đồng nghiệp đã thành công và trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng internet về kỹ thuật nuôi ốc nhồi.
Dẫn chúng tôi đi thăm vòng quanh trang trại và chia sẻ kinh nghiệm về quá trình nuôi ốc để mở rộng diện tích và phát triển như hiện nay. Khu trang trại có tổng diện tích khoảng 7.000 m2, trong đó khu chăn nuôi và nuôi cá khoảng 6.000m2. Với diện tích 6.000 m2 ao, ông đã chia thành nhiều ô nhỏ như ô chuyên nuôi bèo tấm, ô chuyên nuôi ốc thịt, ô chuyên ương ốc giống và ô nhà kính chuyên giữ ốc giống qua đông…
    |
 |
| Kiểm tra sự sinh trưởng, phát triển của ốc giống |
Ông Toàn chia sẻ, năm đầu ông phải chi khoảng 50 triệu đồng tiền mua ốc giống, nhưng do chưa có kinh nghiệm, xử lý môi trường ao nuôi không tốt nên tỷ lệ sống của ốc thấp, bị chết gần hết. Với tinh thần quyết tâm cao, không chấp nhận thất bại, ông lại tiếp tục đầu tư mua ốc giống để nuôi ở năm kế tiếp. Lần này ông đã rút ra kinh nghiệm cộng thêm tư vấn của một số đồng nghiệp nên ốc nuôi có tỷ lệ sống cao và bắt đầu có lãi. Ốc nhồi được nuôi theo hướng tuần hoàn gần như khép kín, tất cả các phụ phẩm như rau, quả trên bờ được sử dụng làm thức ăn cho ốc; hệ thống Biogas trong chăn nuôi được tái sử dụng để chuyên nuôi bèo tấm làm thức ăn cho ốc.
Về kỹ thuật nuôi, ông Toàn chia sẻ, để nuôi ốc nhồi hiệu quả cần chú ý hai yếu tố quan trọng nhất là môi trường ao nuôi và thức ăn. Cần quản lý, kiểm soát tốt môi trường ao nuôi, đảm bảo nguồn nước sạch sẽ để tránh ốc bị nhiễm bệnh. Ao nuôi có độ sâu phù hợp từ 1-1,5m và dưới đáy ao có lớp bùn cát khoảng 20cm, trong ao có thể nuôi rong, bèo, trồng thêm một số cây trang, súng vừa tạo bóng mát là nơi trú ẩn cho ốc và cũng là nguồn thức ăn bổ sung cho ốc. Trong tự nhiên ốc nhồi là loài ăn tạp, thiên về thực vật (thức ăn xanh) vì vậy sử dụng thức ăn xanh như bèo tấm và rau xanh kết hợp cùng cám gạo sẽ giúp ốc phát triển cân đối, chất lượng thịt ốc sẽ ngon, dai và giòn hơn.
Ông Toàn nói: “Muốn ốc lớn nhanh, ít bị bệnh thì việc sử dụng men vi sinh để xử lý môi trường nước ao hết sức quan trọng. Sử dụng men vi sinh giúp xử lý chất thải của ốc, tạo môi trường luôn trong sạch. Ngoài ra còn giúp cho một số loài cây thủy sinh như rong, trang, súng… trong ao phát triển vừa ổn định môi trường vừa làm thức ăn bổ sung cho ốc. Cung cấp lượng thức ăn cho ốc vừa đủ nhưng đảm bảo chất lượng, không để dư thừa làm ô nhiễm môi trường ao nuôi dẫn đến ốc bị chết. Bên cạnh đó phải hết sức chú ý quản lý đàn ốc vào mùa nắng nóng và mùa đông lạnh bởi ốc nhồi chịu nóng, lạnh kém nên mùa hè cần phải làm mát bằng cách bổ sung thêm bèo, mùa đông tạo khung vòm có mái che để giữ ấm. Nếu làm tốt các biện pháp trên, ốc luôn khỏe mạnh, đảm bảo được số lượng và chất lượng từ ốc giống đến ốc thương phẩm và cả ốc bố mẹ”.
|
 |
| Rửa ốc thương phẩm trước khi xuất bán |
Với kỹ thuật nuôi ốc đẻ, ông Toàn chia sẻ, ốc nhồi từ khi nở đến khi bắt đầu đẻ trứng khoảng 6-7 tháng nuôi và thời gian đẻ trứng rộ thường từ tháng 3 đến tháng 9 dương lịch hàng năm khi thời tiết ấm. Để ốc mẹ đẻ trứng tốt thì xung quanh ao cần bố trí nhiều vật thể để ốc có trỗ trú ẩn khi đẻ và đặc biệt chú ý diệt chuột bảo vệ trứng ốc. Trung bình, mỗi tháng ốc mẹ đẻ 1 buồng trứng, từ 120-150 quả, sau khi đẻ khoảng từ 1-2 ngày cần thu gom trứng lại, cho vào thùng ấp ở nhiệt độ thích hợp (25-320C) để trứng nở đều và tỷ lệ nở cao. Sau 15-17 ngày trứng có dấu hiệu nở (chuyển từ màu trắng sang màu đen) người nuôi sẽ cho ra tráng lưới để ốc nở và thích nghi dần với môi trường tự nhiên. Nuôi thêm 15 ngày chuyển thành ốc giống có thể xuất bán hoặc chuyển ra ao nuôi thương phẩm.
Quá trình nuôi ốc thương phẩm cũng phải mất thời gian từ 3-4 tháng tùy theo điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng. Cỡ ốc thu hoạch được thị trường ưa chuộng dao động từ 25-30 con/kg có giá trung bình hơn 80.000 đồng/kg. Trung bình mỗi năm với diện tích ao nuôi khoảng hơn 6.000 m2, ông Toàn thu về khoảng 3-4 tấn ốc thương phẩm, trừ chi phí cho lãi khoảng 250-300 triệu đồng, cao gấp 3-4 lần so với nuôi cá và không phải lo đầu ra bởi thương lái người tiêu dùng tìm đến tận nơi.
Thành công của mô hình đã khẳng định được bản lĩnh dám nghĩ, dám đổi mới của người nông dân. Chính quyền địa phương rất khuyến khích người dân nhân rộng mô hình nuôi ốc để cải thiện đời sống và phát triển kinh tế./.
Đỗ Thị Vui
Trung tâm Khuyến nông và PTNN công nghệ cao Bắc Ninh