Hiệu quả kinh tế của nghề đánh bắt cá sử dụng ánh sáng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó, nguồn sáng nhân tạo dùng để tập trung cá là quan trọng nhất, quyết định phần lớn năng suất đánh bắt, giảm chi phí đầu tư ngư cụ và chi phí nhiên liệu dò tìm đàn cá. Ngư dân sử dụng nhiều loại bóng đèn khác nhau để chiếu sáng thu hút cá, nhưng chủ yếu là bóng đèn siu (metal halide) có công suất 1.000W. Công nghệ chiếu sáng ngày càng thay đổi, các nhà sản xuất liên tục đưa ra những sản phẩm mới có tính năng cũng như hiệu quả chiếu sáng cao, công nghệ hiện đại. Những sản phẩm này dần dần thay thế những loại đèn cũ tiêu tốn năng lượng, hiệu suất thấp và tuổi thọ không cao.

Với mục tiêu xây dựng thành công mô hình sử dụng đèn Led chuyên dụng cho nghề lưới vây kết hợp ánh sáng đánh bắt ở vùng biển khơi; Ứng dụng đèn Led phù hợp thay thế loại đèn truyền thống ngư dân đang sử dụng trong thời gian gần đây đã được nghiêu cứu áp dụng ở một số tỉnh ven biển nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn sáng, tiết kiệm chi phí đầu tư và chi phí hoạt động nhưng vẫn đảm bảo năng suất đánh bắt.

Năm 2022, 2023, Viện Hải dương học đã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Thanh Hóa  triển khai  mô  hình: “Xây dựng mô hình sử dụng đèn Led chuyên dụng cho nghề lưới vây kết hợp ánh sáng đánh bắt ở vùng biển khơi” với quy  mô 3 tàu (50 đèn Led 300 W/tàu).

Khi tham gia mô hình, các hộ được hỗ trợ 50% thiết bị vật tư và các hộ đối ứng 50% mua thiết bị vật tư để đảm bảo quy mô, được tham gia tập huấn, hội thảo tổng kết nhân rộng mô hình và được cùng nhau chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình thực hiện.  

Trước khi triển khai mô hình, cán bộ chỉ đạo đã phối hợp với chính quyền địa phương để tổ chức khảo sát, chọn hộ, chọn điểm và đã chọn được 02 tàu năm 2022 và 01 tàu 2023 gồm: Tàu lưới vây: TH-93777-TS; Chiều dài 21,6m, công suất 750CV của ông Nguyễn Hữu Hải, địa chỉ Khu phố Hải Vượng, phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa; Tàu lưới vây: TH-91083-TS; Chiều dài 23,0m, công suất 829CV của ông Đỗ Văn Lai, địa chỉ Khu phố Trung Thịnh, phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa; Tàu lưới vây: TH-91818-TS; Chiều dài 22,8 m, công suất 603,5CV của ông Nguyễn Duy Hòa, địa chỉ thôn Toàn Thắng, P. Quảng Tiến, Tp. Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa. 

Trong quá trình lựa chọn đơn vị cung cấp thiết bị bằng hình thức Đấu thầu qua mạng, thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về mua sắm hàng hóa, đảm bảo đầy đủ, đúng định mức; đảm bảo chất lượng, chủng loại, cơ cấu và thời gian, phù hợp với quy trình kỹ thuật và đã lựa chọn đơn vị cung cấp thiết bị, vật tư là Công ty Cổ phần bóng đèn phích nước Rạng Đông. Mô hình đã triển khai hoàn thành lắp đặt thiết bị trên 03 tàu mô hình. Thiết bị đèn Led và vật tư lắp đặt trên các tàu mô hình đã được cán bộ kỹ thuật kiểm tra, đánh giá hoạt động tốt, vận hành tốt.

leftcenterrightdel
 Chủ tàu nhận thiết bị để thực hiện mô hình

Sau thời gian đi được 5 chuyến biển, các chủ tàu cho biết, sử dụng đèn Led chuyên dụng cho nghề lưới vây giúp sản lượng đánh bắt tăng thêm từ 8 – 10%/chuyến biển so với các tàu sử dụng đèn truyền thống; tiết kiệm 30-60% nhiên liệu chạy máy phát điện; giảm 18 - 22% chi phí chuyến biển; lợi nhuận trung bình tăng 25 - 40% mỗi chuyến.

Như vậy, hệ thống đèn Led chuyên dụng cho nghề lưới vây kết hợp ánh sáng đánh bắt cá nổi ở vùng biển khơi đã giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn sáng, tiết kiệm chi phí nhiên liệu và chi phí hoạt động nhưng vẫn đảm bảo năng suất đánh bắt, đặc biệt trong tình hình giá dầu tăng cao như hiện nay. Bên cạnh đó, hệ thống cũng góp phần đảm bảo sức khỏe cho thuyền viên, nâng cao thu nhập, tạo điều kiện cho lao động biển theo đuổi nghề, giảm áp lực điều kiện thiếu lao động biển như hiện nay.

Hệ thống đèn Led chuyên dụng cho nghề lưới vây kết hợp ánh sáng đánh bắt cá nổi ở vùng biển xa bờ đã cho thấy rõ hiệu quả trong sản xuất nên khả năng nhân rộng mô hình trong thực tế là rất lớn. Các học viên sau khi được tập huấn có thể độc lập sử dụng đèn Led chuyên dụng trên tàu lưới vây kết hợp ánh sáng. Thực tế cho thấy, sau khi thấy rõ được hiệu quả mô hình đã có nhiều tàu làm nghề lưới vây ở các tỉnh tiến hành thay thế dần đèn Led. Trong năm 2022 có 2 tàu lưới vây áp dụng trang bị toàn bộ hệ thống.

Hoàng Thị  Thu Hằng

Trung tâm Khuyến nông Thanh Hóa