Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu héc-ta chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030” (gọi tắt là Đề án) được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp các địa phương, tổ chức, doanh nghiệp triển khai 7 mô hình thí điểm tại 5 tỉnh, thành: Đồng Tháp, Kiên Giang, Cần Thơ, Sóc Trăng, Trà Vinh. Tổng kết tại 5 tỉnh làm mô hình thí điểm cho thấy, năng suất vụ Hè Thu 2024 đạt từ 6,3-6,6 tấn/ha, cao hơn ngoài mô hình từ 0,2-0,7 tấn/ha. Năng suất vụ vụ Thu Đông đạt từ 6,2 6,5 tấn/ha, cao hơn đối chứng ngoài mô hình từ 0-0,4 tấn/ha. Tổng chí phí đầu vào giảm 10-15% so với đối chứng; giảm 40-50% lượng giống gieo; giảm 3-4 lần phun thuốc bảo vệ thực vật; giảm khoảng 30-40% lượng nước tưới. Hiệu quả kinh tế tăng từ 2,3-7,6 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình; Giảm phát thải khí nhà kính, trung bình 5,0 - 6,0 tấn CO2 tương đương/ha.

leftcenterrightdel
Toàn cảnh tọa đàm 

 

Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, liên kết giữa các bên liên quan thực hiện Đề án có vai trò quan trọng để nâng tầm giá trị thương hiệu lúa gạo của Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Vì vậy thời gian tới cần hình thành được liên kết cụ thể giữa các bên liên quan khi tham gia thực hiện đề án, đặc biệt là liên kết với doanh nghiệp, định hướng tiêu thụ lúa gạo. Các địa phương cần chú trọng công tác đào tạo nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn đội ngũ cán bộ các tổ khuyến nông cộng đồng; đồng thời có chính sách hỗ trợ kinh phí phù hợp để họ an tâm công tác, gắn bó hỗ trợ nông dân canh tác hiệu quả cao nhất. Ngoài ra các địa phương tham gia cần thống nhất thực hiện đúng quy trình canh tác đã được các địa phương, nông dân áp dụng triển khai các mô hình thí điểm vừa qua.

 

Ông Lê Quốc Thanh cũng nhấn mạnh về vai trò của công tác thông tin tuyên truyền để nông dân tích cực tham gia bởi đây là yếu tố quan trọng cùng với sự chung tay của chính quyền và doanh nghiệp để thực hiện Đề án thành công.

leftcenterrightdel
Các đơn vị ký kết mở rộng vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với  tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL 

 

Tại tọa đàm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang, ông Nguyễn Văn Nghĩa cho biết, diện tích đất trồng lúa của tỉnh khoảng 395.000 ha, chiếm 62% diện tích tự nhiên. Từ lâu, lúa là cây trồng chủ lực của tỉnh, sản lượng hàng năm trên 4,4 triệu tấn; riêng năm 2024 sản lúa đạt khoảng 4,6 triệu tấn (chiếm gần 20% sản lượng lúa khu vực Đồng bằng sông Cửu Long). Tuy nhiên, những năm gần đây, thiên tai, biến đổi khí hậu, nước biển dâng, xâm nhập mặn diễn biến phức tạp, khó lường cùng với những tồn tại, hạn chế trong liên kết sản xuất nông nghiệp làm cho điệp khúc “được mùa, mất giá; được giá, mất mùa” xảy ra thường xuyên đã trở thành gánh nặng của người dân và địa phương.

 

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án sẽ giúp tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng các quy trình canh tác bền vững nhằm gia tăng giá trị, phát triển bền vững của ngành lúa gạo, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, thu nhập và đời sống của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải nhà kính.

 

Theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Kiên Giang triển khai 2 mô hình thí điểm trên 2 vùng sinh thái khác nhau, trong đó mô hình tại huyện Tân Hiệp đã cho thu hoạch với kết quả đáng phấn khởi. Năng suất của mô hình sạ hàng và vùi phân đạt 5,43 tấn/ha, năng suất của mô hình sạ cụm và vùi phân đạt 5,26 tấn/ha, mô hình ứng dụng sạ drone đạt 5,0 tấn/ha, trong khi mô hình đối chứng đạt 4,89 tấn/ha. Chi phí điểm trình diễn giảm hơn 3,3 triệu đồng và lợi nhuận trên 25 triệu đồng/ha, tăng hơn so với đối chứng hơn 6 triệu đồng/ha và tăng 32% so với ngoài mô hình. Kết quả giảm phát thải tại mô hình thí điểm từ 7,56 đến 8,11 tấn CO2 tương đương/ha. Mô hình 10 ha trên vùng đất tôm lúa tại xã Đông Thạnh, huyện An Minh hiện lúa đang trong giai đoạn làm đòng, trổ bông, phát triển tốt. Trong quá trình thực hiện các mô hình thí điểm trên địa bàn tỉnh đã gặp một số khó khăn do thiếu máy móc, thiết bị gieo sạ tập trung; một bộ phận nông dân còn chưa mạnh dạn thay đổi tư duy sản xuất, canh tác. Trước thực trạng trên, tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền, huy động từ các địa phương, doanh nghiệp hỗ trợ đảm bảo cho việc thực hiện thí điểm đề án.

 

Ông Nguyễn Văn Nghĩa cho biết thêm, tỉnh Kiên Giang đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 triển khai thực hiện Đề án đạt 100.000 ha, đạt 200.000 ha vào năm 2030, và phấn đấu thực hiện đạt sớm hơn 1 năm.

leftcenterrightdel
 Lễ khởi động và trình diễn cơ giới hóa đồng bộ trong gieo sạ lúa
leftcenterrightdel
 Các đại biểu theo dõi trình diễn máy sạ cụm tại HTX Vinacam, xã Nam Thái Sơn, huyện Hòn Đất

 

Là một trong những đơn vị phối hợp cùng Trung tâm Khuyến nông quốc gia thực hiện các dự án, ông Hồ Thế Huy, Phó Giám đốc Maketing Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền cho biết để mở rộng vùng chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần tăng cường hoạt động tổng kết, đánh giá việc triển khai nhân rộng mô hình canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại các địa phương để đưa ra các giải pháp phù hợp; tăng cường sự chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh đối với các đơn vị trực thuộc trong việc triển khai các nội dung hoạt động tại địa phương; hệ thống khuyến nông, đặc biệt là khuyến nông cơ sở cần phát huy vai trò là lực lượng nòng cốt trong quá trình triển khai thực hiện Đề án; tăng cường sự phối hợp, hợp tác giữa khuyến nông, địa phương với doanh nghiệp.

leftcenterrightdel
Giám đốc TTKNQG Lê Quốc Thanh trao tặng bộ tài liệu tập huấn phục vụ Đề án 

BBT