Sau hơn 4 năm triển khai chương trình OCOP, đến nay toàn tỉnh đã có 115 sản phẩm đạt chứng nhận sản phẩm OCOP, trong đó có 42 sản phẩm 4 sao (1 sản phẩm đề nghị Hội đồng đánh giá, phân hạng TƯ đề nghị OCOP 5 sao) và 73 sản phẩm 3 sao. Có 58 chủ thể, trong đó có 16 chủ thể là Hợp tác xã, 4 chủ thể là tổ hợp tác, 16 chủ thể là doanh nghiệp, 22 hộ sản xuất kinh doanh. Nhiều sản phẩm OCOP tiêu biểu như cà phê, cao dược liệu, hồ tiêu, gạo chất lượng cao… Phát huy những kết quả đạt được, thực hiện Quyết định số 919/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021 – 2025, Quyết định số 922/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phát triển du lịch nông thôn gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 180/KH-UBND về thực hiện chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2022 – 2025 và Kế hoạch số 210/KH-UBND về thực hiện chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2022 – 2025 trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, đến cuối năm 2025, toàn tỉnh phấn đấu có thêm 100 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên so với năm 2021, trong đó có ít nhất 2 - 3 sản phẩm OCOP đạt 5 sao, 1 – 2 sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch; củng cố và nâng cấp ít nhất 50% sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng. Phát triển, chuẩn hoá các điểm đến và sản phẩm du lịch nông thôn; phấn đấu trên địa bàn tỉnh có 1 –3 điểm du lịch nông thôn được công nhận gắn với lợi thế về nông nghiệp, văn hóa, làng nghề hoặc môi trường sinh thái của địa phương.

Để hiện thực hóa những mục tiêu trên, thời gian qua, ngành Nông nghiệp đã tích cực phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các đơn vị, tổ chức liên quan, các địa phương, các tổ chức phi chính phủ triển khai khảo sát thực trạng, kết nối doanh nghiệp và nâng cao năng lực cho cộng đồng, hỗ trợ cơ sở hạ tầng, trang thiết bị một số điểm có tiềm năng phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn như giếng cổ Gio An tại xã Gio An, huyện Gio Linh; khe Luồi, xã Mò Ó; suối Tà Lao, xã Tà Long; suối Kalu, xã Đakrông, huyện Đakrông; Khe Sanh Valey Farm, thị trấn Khe Sanh; vườn hoa Tà Cơn, xã Tân Hợp; làng du lịch sinh thái Chênh Vênh, xã Hướng Phùng; thác Tà Puồng, xã Hướng Việt, huyện Hướng Hóa… để xây dựng và phát triển du lịch sinh thái cộng đồng nhằm đem lại sinh kế bền vững cho người dân.

leftcenterrightdel
Khu du lịch sinh thái Khe Sanh Valey Farm có nhiều tiềm năng trở thành điểm du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm OCOP 

Tuy nhiên, phải thừa nhận một thực tế đó là mặc dù có nhiều tiềm năng phát tiển du lịch nông nghiệp, nông thôn nhưng tỉnh vẫn chưa thu hút được các doanh nghiệp đầu tư phát triển du lịch bài bản. Các mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn còn chưa nhiều, còn mang tính tự phát nên các sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn chất lượng chưa cao; một số điểm còn vướng thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất dịch vụ, du lịch; các nghề thủ công truyền thống hiện nay còn rất ít gia đình duy trì; chưa thỏa mãn nhu cầu trải nghiệm thực tế và mua sắm của khách du lịch; sự kết nối, hợp tác với các doanh nghiệp lữ hành chưa nhiều... Đặc biệt chưa có mô hình phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với sản phẩm nông nghiệp nói chung và sản phẩm OCOP nói riêng.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hồng Phương, có thể khẳng định, việc phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với các sản phẩm nông nghiệp là hướng đi cần thiết và quan trọng trong thời gian tới. Qua đó vừa góp phần đa dạng hóa các loại hình du lịch, vừa khai thác tốt các giá trị văn hóa truyền thống, vừa bảo tồn, phát triển và mang lại nhiều trải nghiệm hấp dẫn cho du khách. Xây dựng mô hình du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với tiêu thụ nông đặc sản và sản phẩm OCOP còn góp phần nâng cao năng lực cộng đồng tạo thêm các giá trị kinh tế cho sản phẩm địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân. Để làm được điều đó, trong thời gian tới, ngành Nông nghiệp sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở ngành, địa phương trong việc khảo sát hoạt động du lịch nông nghiệp tại địa phương để đánh giá toàn diện thực trạng phát triển. Rà soát, bổ sung quy hoạch, xác định rõ thế mạnh để phát triển các sản phẩm du lịch đặc thù, hấp dẫn riêng của địa phương. Nâng cao nhận thức cộng đồng để họ hiểu được về du lịch nông nghiệp, nông thôn và chương trình OCOP trên địa bàn tỉnh. Từ đó, mỗi thành viên sẽ là một sứ giả cho sự phát triển thương hiệu du lịch tại địa phương. Đây được xem là giải pháp để phát huy tiềm năng, lợi thế đẩy mạnh phát triển du lịch nói chung và du lịch cộng đồng gắn với sản phẩm OCOP nói riêng. 

Chú trọng xây dựng sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới và chương trình OCOP; đẩy mạnh xúc tiến quảng bá sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn và sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề, nét văn hóa đặc trưng của tỉnh gắn với hình ảnh du lịch địa phương để tạo điểm nhấn thu hút du khách. Phát huy thế mạnh của các làng nghề truyền thống, các tiềm năng lợi của vùng nguyên liệu trên địa bàn tỉnh; khơi dậy tư duy, sáng tạo của các nghệ nhân, lao động làng nghề, chủ thể OCOP để hỗ trợ phát triển các sản phẩm làng nghề, sản phẩm OCOP, sản phẩm nông nghiệp đặc sản làm quà tặng gắn với nét văn hóa, truyền thống của tỉnh. Xây dựng kế hoạch và triển khai chương trình hỗ trợ đưa sản phẩm OCOP vào tiêu dùng du lịch. Sản phẩm nông nghiệp phải được hướng dẫn sản xuất và công nhận tiêu chuẩn chất lượng, có nguồn gốc xuất xứ; công nghệ chế biến; mẫu mã, bao bì đẹp được kiểm định và đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. Nghiên cứu nhu cầu thị trường, đẩy mạnh tiêu dùng du lịch thông qua các sản phẩm dược liệu, thực phẩm chức năng, chăm sóc sức khỏe; hàng tiêu dùng đặc sản địa phương làm quà tặng, đồ lưu niệm.

Tổ chức gắn kết doanh nghiệp làm du lịch và các chủ thể sản xuất các sản phẩm OCOP trong việc tuyên truyền, quảng bá du lịch cộng đồng gắn với chương trình OCOP của địa phương đến với du khách. Góp phần xây dựng sản phẩm du lịch nông nghiệp, nông thôn gắn với chương trình OCOP đa dạng, độc đáo; có sự chia sẻ lợi ích phù hợp đối với các bên tham gia. Đồng thời, tổ chức xây dựng các điểm du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và dịch vụ du lịch cộng đồng đảm bảo bộ tiêu chí để tạo một điểm đến chất lượng, có sức hấp dẫn mạnh mẽ và phát huy thế mạnh của du lịch cộng đồng. Từng bước chuyển hóa các sản phẩm của du lịch cộng đồng tham gia chương trình OCOP.

Lan Anh

Trung tâm Khuyến nông Quảng Trị