Tại Hội thảo, các đại biểu đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về áp dụng cơ giới hóa, quy trình canh tác tiên tiến thích ứng biến đổi khí hậu, giống mới kháng sâu bệnh, chống chịu hạn, mặn và có năng suất, chất lượng tốt, phát thải thấp. Ứng dụng các công nghệ mới tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng từ lúa gạo, từ phụ phẩm rơm rạ, phát triển nông nghiệp tuần hoàn từ phụ phẩm... để giảm chi phí, nâng cao chuỗi giá trị. Thúc đẩy áp dụng các nhóm giải pháp công nghệ theo chuỗi sản xuất lúa gạo để phát triển sản xuất xanh, bền vững, phát thải thấp và nâng cao thu nhập cho nông dân.
Công nghệ có vai trò quan trọng trong canh tác lúa
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Hoàng Trung khẳng định, để có được những thành tựu nổi bật trong ngành hàng lúa gạo, không thể thiếu vắng sự đóng góp của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tới đây rất cần tiếp tục đầu tư, nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường trong tất cả các khâu của chuỗi giá trị ngành hàng.
Ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang cho rằng, để ngành hàng lúa gạo phát triển bền vững, rất cần phải đẩy mạnh đưa khoa học công nghệ vào sản xuất và nhân rộng các mô hình, cách làm hay và những đổi mới, sáng tạo trong ngành lúa gạo. Hướng đến phát triển nền nông nghiệp bền vững, thuận thiên với môi trường.
TS. Jongsoo Shin, Giám đốc khu vực châu Á IRRI cho biết, công nghệ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc canh tác lúa giai đoạn hiện nay, có thể nên dựa vào những công nghệ sẵn có và đã được phát triển tới đỉnh cao như trí tuệ nhân tạo (AI). Đây cũng là một cách để người nông dân có thể ứng dụng nhiều hơn cơ khí hóa, hiện đại hóa vào nông nghiệp. Vừa qua, IRRI đã phần nào hiện thực hóa mục tiêu này trong việc nghiên cứu, chọn tạo ra 2 loại gạo cụ thể: Japonica và GI thấp. Đây là thành quả từ việc lai ghép từ khoảng 100 giống để chọn ra khoảng 30 giống trồng phù hợp với hạ nguồn sông Mekong, cụ thể là tại Campuchia.
    |
 |
| Trình diễn cơ giới hóa trong nông nghiệp trong khuôn khổ Festival ngành hàng lúa gạo Việt Nam - Hậu Giang 2023 |
Thực hiện các giải pháp công nghệ, nâng cao năng lực hệ thống khuyến nông
TS. Jongsoo Shin, Giám đốc phục trách vùng châu Á (Viện Nghiên cứu lúa gạo Quốc tế - IRRI) phát biểu: IRRI luôn định hướng nghiên cứu tập trung vào những vấn đề mang tính giải pháp, vượt qua những thách thức. Thứ nhất là nghiên cứu giống thích ứng với biến đổi khí hậu, nâng cao giá trị lúa gạo Việt Nam. Trọng tâm là cung cấp giống mới, đặc biệt là giống lúa gạo có giá trị cao, đề cao vấn đề dinh dưỡng trong lúa gạo. Thứ hai, là vấn đề giảm phát thải trong quá trình canh tác lúa gạo. IRRI tập trung nghiên cứu quy trình sản xuất giảm sử dụng vật tư đầu vào, giảm sử dụng nước để từ đó giảm phát thải khí mê tan trong quá trình canh tác. Thứ ba, IRRI tập trung hỗ trợ nâng cao vai trò và năng lực khuyến nông, phát triển khuyến nông điện tử, từ đó năng lực người nông dân sẽ được cải thiện, nhất là trong quá trình triển khai Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.
TS. Trần Ngọc Thạch, Viện trưởng Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long nhấn mạnh: Công tác nghiên cứu bộ giống lúa mới, quy trình kỹ thuật canh tác lúa, sự vào cuộc của hệ thống khuyến nông, vai trò hợp tác quốc tế và sự năng động, cần cù và sẵn sàng tiếp nhận và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất của người nông dân sẽ giúp nâng cao năng suất và khả năng chống chịu sâu, bệnh và điều kiện bất thuận của biến đổi khí hậu. Lưu ý đến các giải pháp kỹ thuật phục vụ sản xuất lúa gạo cho từng vùng sinh thái ở Việt Nam. Ví dụ như, quản lý dịch hại tổng hợp hay quản lý dinh dưỡng tổng hợp, bón phân theo vùng chuyên biệt, kết hợp với bảng so màu lá lúa ... Đối với sâu bệnh, công tác nghiên cứu đã phát triển các chế phẩm vi sinh phòng trừ sâu bệnh trên lúa.
Hy vọng trong tương lai, chúng ta sẽ tập trung nghiên cứu, phát triển các giống lúa, tăng cường áp dụng các quy trình canh tác bền vững, tiên tiến, hiện đại để nâng cao giá trị chất lượng, khẳng định được vị thế lúa gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.
BẠCH LIÊN