Nhiều năm nay, đa số bà con nuôi thủy sản kết hợp theo hình thức tôm – rừng thường nuôi theo hình thức cá thể, riêng biệt theo kiểu “tự ai nấy làm”. Hạn chế của hình thức nuôi này là người thả giống, thu hoạch không tập trung. Từ đó khi có dịch bệnh xảy ra thường khó khống chế, ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và kinh tế nông hộ. Trước thực tế đó, từ năm 2012 đến nay nhiều hộ nuôi tôm trên địa bàn 02 xã Vĩnh Hậu, Vĩnh Hậu A đã thành lập được 5 tổ hợp tác (THT) nuôi trồng thủy sản bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực.

Điển hình như hộ ông Vũ Quang Ngọc ngụ ấp Thống Nhất (Vĩnh Hậu, Hòa Bình) có diện tích 6 ha nuôi tôm theo hình thức quảng canh cải tiến kết hợp (QCCT kết hợp). Ông Ngọc cho biết, gia đình ông đã thực hiện mô hình này đã hơn 10 năm, mỗi năm ông thả nuôi 150.000 con tôm sú giống/đợt và 2.000 con cua biển giống/tháng. Hàng tháng, ông thả cua giống gối đầu. Tuy nhiên, theo ông Ngọc hiệu quả còn chưa cao, trung bình mỗi năm cho thu hoạch hơn 300 kg tôm, 180 kg cua, cá. Với giá trung bình 170 ngàn đồng/kg (tôm loại 30 con/kg), 210 ngàn đồng/kg (cua gạch loại 2 – 3 con/kg), mỗi năm lợi nhuận 40 – 50 triệu đồng. Hạn chế là đa số bà con thường sản xuất không tập trung nên khi có dịch bệnh xảy ra thường khó khống chế, đôi lúc làm tăng chi phí sản xuất.

Ông Vũ Ngọc Quang đang thu hoạch cua từ mô hình nuôi tôm, cua kết hợp trồng rừng

Năm 2012 được sự hỗ trợ của dự án Quản lý bền vững hệ sinh thái rừng ven biển tại Bạc Liêu (GIZ), đã vận động bà con nuôi tôm, cua, cá kết hợp trồng rừng tham gia thành lập THT nuôi trồng thủy sản. Ông Vũ Quang Ngọc là một trong những hộ nông dân ấp Thống Nhất tự nguyện tham gia đầu tiên. Sau đó ông cùng với địa phương thành lập được hai THT nuôi trồng thủy sản trên địa bàn xã Vĩnh Hậu là THT nuôi trồng thủy sản 30/4 và THT nuôi trồng thủy sản kênh số 9 với tổng số là 24 thành viên. Nhận định về hiệu quả sản xuất theo hình thức THT, ông Ngọc khẳng định: “Đây là hình thức sản xuất góp phần nâng cao tính cộng đồng trong sản xuất, giảm thiểu rủi ro từ đó mang lại hiệu quả cho bà con nông dân”. Qua thời gian hai năm sản xuất theo hình thức THT, mỗi năm gia đình ông thu hoạch hơn 600 kg tôm, 400 kg cua, cá cho lợi nhuận từ 80 – 100 triệu đồng/năm, tăng gấp đôi so với trước đây.

Cũng là một hộ dân tham gia tổ hợp tác, ông Trần Mạnh Tính có diện tích 2 ha, sản xuất theo hình thức tôm – cua kết hợp trồng rừng, ngụ ấp 15 (Vĩnh Hậu A, Hòa Bình) cho biết: “Ý nghĩa thiết thực của hình thức tham gia tổ hợp tác là góp phần giảm chi phí xét nghiệm tôm giống trước khi thả nuôi bằng cách thả giống đồng loạt. Đồng thời trong quá trình sản xuất các xã viên sẽ cùng nhau bảo vệ thủy sản nuôi của nhau hạn chế tình trạng thất thoát. Thời gian tới, ông sẽ tiếp tục vận động bà con nông dân tham gia vào các THT nuôi trồng thủy sản và tiếp tục duy trì hình thức sản xuất này.   

Được biết, hiện nay trên địa bàn 02 xã Vĩnh Hậu, Vĩnh Hậu A đã hình thành được 05 THT với 65 thành viên, diện tích 195 ha. Hình thức sản xuất tổ hợp tác trong nuôi trồng thủy sản (tôm - rừng) đã được khẳng định là mang lại hiệu quả kinh tế cao, nâng cao tính cộng động trong sản xuất. Do đó thời gian qua, các ngành chức năng đã phối hợp cơ quan chuyên môn cùng với địa phương khuyến khích nhân rộng, tạo mọi điều kiện để hình thức sản xuất này tiếp tục nhân rộng, phát huy tính hiệu quả. Đây cũng một trong những hình thức sản xuất có thể chủ động ứng phó tình hình biến đổi khí hậu và tình trạng tôm chết hàng loạt hiện nay; từ đó để khai thác có hiệu quả các tiềm năng và lợi thế của từng địa phương trong việc nuôi tôm và ổn định nghề nuôi tôm của địa phương.

Trần Thanh Thiện

Chi cục Nuôi trồng thủy sản Bạc Liêu