Tăng cường công tác quản lý giống trong chăn nuôi đại gia súc

Cùng dự với Thứ trưởng có ông Nguyễn Thanh Sơn - Viện Trưởng Viện Chăn nuôi, ông Tống Xuân Chinh - Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi. Về phía Trung tâm Khuyến nông Quốc gia có TS. Hạ Thúy Hạnh - Phó Giám đốc Trung tâm tham dự.

Trung tâm gia súc lớn Trung ương có hai đơn vị trực thuộc để sản xuất, cung cấp tinh trâu, bò đông lạnh và dịch vụ kỹ thuật thụ tinh nhân tạo gồm: Trạm Nghiên cứu và sản xuất tinh bò đông lạnh Moncada và Trạm Lưu giữ và Cung ứng tinh giống gia súc. Trạm Nghiên cứu và sản xuất tinh bò đông lạnh Moncada là cơ sở sản xuất tinh bò đông lạnh duy nhất trên cả nước. Số lượng bò đực giống đang nuôi dưỡng, khai thác tại cơ sở này gồm 65 con bò đực giống gốc. Tất cả các bò đực giống thuộc giống thuần chủng cao sản, nguồn gốc ngoại nhập, có nguồn gen tốt, lý lịch rõ ràng, có tiềm năng năng suất cao, ổn định, đạt tiêu chuẩn theo quy định để sản xuất tinh bò đông lạnh. Từ năm 2008 - 2013, Trung tâm giống gia súc lớn Trung ương đã làm chủ công nghệ và sản xuất tinh trâu, bò đông lạnh từ những con trâu, bò đực giống chuyên sữa, chuyên thịt cao sản gồm các giống: HF Holstein Friesian, Brahman, Droughmaster, và trâu đực giống Murrah từ những nước có nền chăn nuôi tiên tiến trên thế giới như Mỹ, Australia đạt từ 500 nghìn – 1 triệu liều tinh/năm.

Theo TS. Lê Văn Thông - Giám đốc Trung tâm gia súc lớn Trung ương, trong nhiều năm qua, Trung tâm đã đưa được những nguồn gen quý của những bò đực giống chuyên sữa, chuyên thịt cao sản vào sản xuất, cải tạo nâng cao tầm vóc đàn bò Việt Nam. Từ năm 2008 - 2013, VINALICA đã góp phần làm lợi cho xã hội trên 10.290 tỷ đồng, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập; xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội đảm bảo tốt hơn, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc. Tuy nhiên, Trung tâm còn gặp một số khó khăn như: chưa quản lý được nguồn, chất lượng tinh; hệ thống quản lý ngành thụ tinh nhân tạo (TTNT) chưa có sự thống nhất từ Trung ương đến địa phương. Vì vậy, công tác quản lý và tập trung triển khai công tác TTNT còn khó khăn.

Là đơn vị thuộc Viện Chăn nuôi, Trung tâm Gia súc lớn Trung ương có chức năng lưu giữ giống, cung cấp tinh bò, trâu đông lạnh và định vị kỹ thuật TTNT. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về thịt và sữa bò, không ngừng nâng cao năng suất - chất lượng - hiệu quả cho người chăn nuôi và cho xã hội Trung tâm đã có một số đề xuất với Bộ Nông nghiệp và PTNT: (1) Định kỳ 4 - 5 năm cho nhập trâu, bò đực giống ngoại thuần chủng cao sản chuyên thịt, chuyên sữa ưu tú tầm cỡ quốc tế về Việt Nam để huấn luyện sản xuất tinh đông lạnh nhằm tránh đồng huyết, tiếp cận nguồn gen tiên tiến thế giới. (2) Tăng cường kiểm soát chặt chẽ số lượng, chất lượng tinh nhập khẩu.

Theo ý kiến từ Cục Chăn nuôi: Trung tâm cần quản lý và cải tiến chương trình TTNT cho con trâu, tập trung đào tạo đội ngũ TTNT, cần tiếp tục tăng cường công tác nhân giống. Đề nghị các tỉnh, thành trong cả nước: Phát huy cao lợi thế của từng tỉnh để phát triển gia súc ăn cỏ, nhất là phát triển chăn nuôi trâu, bò. Cải tạo, nâng cao năng suất, chất lượng đàn trâu, bò qua con đường TTNT trâu, bò đối với những nơi tập trung nhiều trâu, bò. Quản lý chặt chẽ tiêu thụ tinh bò đông lạnh trên thị trường nhằm tránh sử dụng tinh không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo chất lượng giống trên thị trường.
Phát biểu tại buổi làm việc, TS. Hạ Thúy Hạnh - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, trong những năm qua, Hệ thống Khuyến nông Việt Nam cũng như Trung tâm VINALICA có sự phối hợp rất chặt chẽ trong tổ chức các lớp tập huấn về công tác TTNT và triển khai các dự án khuyến nông trung ương về chăn nuôi đại gia súc. Thực hiện nhiệm vụ Bộ Nông nghiệp và PTNT giao, hiện Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tổ chức tốt các lớp tập huấn, xây dựng các băng đĩa hình, sách tài liệu, truyền thông về công tác TTNT được 43/63 tỉnh, thành. Để thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ Bộ giao, và hoạt động TTNT tại các địa phương, TS. Hạ Thúy Hạnh có một số kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và PTNT như sau:

- Hỗ trợ trực tiếp bình nitơ phục vụ công tác TTNT tại các địa phương.

- Tiếp tục tổ chức triển khai công tác tập huấn, đào tạo về TTNT cho các cán bộ khuyến nông, thú y.

- Đề nghị Trung tâm VINALICA sớm nghiên cứu và đưa ra kết quả về tinh giới tính.

- Trung tâm VINALICA nên đưa thử nghiệm chọn tạo một số giống cỏ chất lượng cao cho trâu, bò.

Trong thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia tiếp tục tăng cường công tác chuyển giao các kết quả nghiên cứu khoa học, các mô hình điển hình tiên tiến về công tác TTNT cho gia súc đến bà con nông dân địa phương để đạt hiệu quả hơn trong chăn nuôi đại gia súc.

Phát biểu chỉ đạo tại buổi làm việc, Thứ Trưởng Vũ Văn Tám nhất trí với mục tiêu và đề xuất của Trung tâm cũng như các ý kiến của đại diện Cục Chăn nuôi, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia. Thứ trưởng nhấn mạnh, hiện nay Bộ NN và PTNT đang hướng đến tái cơ cấu ngành theo hướng nâng cao giá trị gia tăng. Trong chăn nuôi tập trung phục vụ cho chăn nuôi nông hộ (giúp cho chăn nuôi nông hộ phát triển). Chính vì vậy, Thứ trưởng lưu ý Trung tâm VINALICA cần nghiên cứu những vùng sinh thái trên cả nước, xác định giống phù hợp và đi vào chọn tạo, chuyển giao giống cho phù hợp với từng địa phương. Rà soát lại hệ thống phân phối tinh, làm sao phù hợp với thị trường. Cần phối hợp chặt chẽ với hệ thống khuyến nông, thú y địa phương để phát huy tối đa sức mạnh của ngành. Tăng cường đầu tư cho công tác truyền thông, ngoài các băng đĩa đã có cần thông qua kênh khuyến nông để đẩy mạnh truyền thông, tập huấn công tác TTNT đến bà con nông dân. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, đào tạo ngoài thiết bị Trung tâm đã có, nên nhập thiết bị về phân giới tính, tuy nhiên cần có lộ trình đề xuất trình Bộ cho phù hợp. Thứ trưởng đề nghị Trung tâm nghiên cứu đổi mới cánh đánh giá, làm giống và thường xuyên cập nhật các tiến bộ kỹ thuật mới. Ngoài giống bò, trâu hiện có cần nghiên cứu đưa giống cỏ chất lượng cao bổ sung vào nguồn thức ăn. Tập trung đào tạo nguồn nhân lực thích ứng với tình hình mới, phát huy hiệu quả trên đơn vị diện tích.

Đoàn cũng đã đến thăm và làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu bò và Đồng cỏ Ba Vì. Trong nhiều năm qua, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia có sự hợp tác thường xuyên và chặt chẽ với Trung tâm nghiên cứu bò và Đồng cỏ Ba Vì trong việc tổ chức các lớp đào tạo tập huấn cho bà con nông dân, cán bộ khuyến nông các tỉnh; in ấn sách kỹ thuật, tờ rơi... Trong thời gian tới, Trung tâm tiếp tục tăng cường tổ chức các lớp đào tạo huấn luyện nhằm chuyển giao các kết quả nghiên cứu khoa học công nghệ đến bà con nông dân, cán bộ khuyến nông đạt hiệu quả.

Một số hình ảnh của đoàn tại Trung tâm gia súc lớn Trung ương (VINALICA) và Trung tâm Nghiên cứu bò và Đồng cỏ Ba Vì: