Trong hơn 2 năm qua, để có thể thực hiện tốt hoạt động tư vấn, Trung tâm Khuyến nông Vĩnh Long luôn nghiên cứu, tìm tòi các giải pháp trong việc xây dựng, duy trì và phát triển hoạt động tư vấn khuyến nông trên địa bàn. Trong năm đầu tiên, 2014, đơn vị chỉ thử nghiệm xây dựng và cho ra mắt 2 điểm ”Tư vấn khuyến nông” với hình thức cố định. Đến năm 2015, bên cạnh việc duy trì 2 điểm tư vấn đã được đưa vào hoạt động, Trung tâm đã mạnh dạn đề xuất xây dựng và cho ra mắt thêm 6 điểm trải rộng khắp các huyện/thị xã, thành phố trong tỉnh. Nếu như trong năm 2014, đơn vị chỉ tổ chức được 32 kỳ hoạt động tư vấn với 658 lượt người, thì tính đến 31/5/2016 đã thực hiện được 249 kỳ, thu hút trên 5.594 lượt nông dân tham gia.
Lễ ra mắt điểm tư vấn khuyến nông tại xã Tân Ngãi, thành phố Vĩnh Long, năm 2015
Hoạt động tư vấn khuyến nông của đơn vị trong thời qua đã được nông dân, chính quyền địa phương đánh giá cao và đề nghị tiếp tục duy trì. Một số nhận định và kinh nghiệm được đơn vị đúc kết được sau hơn 2 năm thực hiện như sau:
- Về ý nghĩa: hoạt động tư vấn khuyến nông thể hiện vai trò quan trọng của người cán bộ khuyến nông đối với người nông dân, chủ động nắm bắt nhu cầu để hỗ trợ người nông dân giải quyết kịp thời những khó khăn đặt ra trong thực tiễn sản xuất nông nghiệp, song song với nắm bắt và chọn lọc những kinh nghiệm hay của người nông dân để chia sẻ, nhân rộng trong cộng đồng. Bên cạnh, người khuyến nông viên tham gia tư vấn phải thường xuyên cập nhật, nâng cao trình độ chuyên môn đáp ứng để yêu cầu của người nông dân.
- Về địa điểm tổ chức: địa điểm tổ chức phải đặt ở những nơi thuận tiện để cho nhiều người dân có nhu cầu có thể đến tham dự; Cần linh hoạt trong việc tổ chức các kỳ tư vấn tùy theo đặc điểm của từng địa phương (có thể xen kẽ tư vấn cố định với tư vấn lưu động)
- Về nội dung tư vấn: nắm bắt nhu cầu thực tế của người dân tại địa phương để xây dựng các chủ đề tư vấn cho phù hợp và sát với yêu cầu cần được giải đáp của người dân; Có thể chỉ tư vấn 1 chủ đề, hoặc tư vấn nhiều chủ đề (kết hợp giữa các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản,... hoặc không kết hợp), tùy theo nhu cầu thực tế của người dân.
- Về khả năng mở rộng: Nhu cầu tìm hiểu thông tin và giải đáp thắc mắc của người nông dân trong tỉnh là rất lớn, nhất là trong giai đoạn hội nhập như hiện nay nên việc mở rộng hoạt động tư vấn là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, việc duy trì được hay không các điểm tư vấn là một vấn đề vô cùng quan trọng, và vấn đề này phụ thuộc vào các nguyên nhân chủ quan và khách quan
+ Nguyên nhân khách quan là do vẫn còn một bộ phân nông dân trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước khi đến tham gia hội họp. Đối với vấn đề này, cán bộ khuyến nông cần phải tuyên truyền tư vấn cho người dân hiểu là việc tư vấn sẽ mang lại lợi ích cho bản thân họ. Mặt khác, người cán bộ khuyến nông cũng cần phải xây dựng cho được lòng tin đối với người dân, là nơi đáng tin cậy để người dân có thể tìm đến để được tư vấn, giải đáp thắc mắc khi họ gặp phải các vấn đề khó khăn liên quan đến sản xuất nông nghiệp.
+ Nguyên nhân chủ quan: Người cán bộ khuyến nông chưa đủ năng lực, kiến thức hay thiếu sự tận tâm, sự nhiệt tình, sự nghiêm túc để người dân có thể tin tưởng tìm đến nghe tư vấn khi có nhu cầu; Địa điểm tổ chức không thuận tiên cho người dân đến; Chủ đề tư vấn không sát nhu cầu của người dân.
Đối với vấn đề này có thể đề xuất một số hướng khắc phục như: Cần linh hoạt về địa điểm tổ chức tư vấn, hình thức tổ chức tư vấn, nội dung tư vấn tùy theo nhu cầu của người dân; Người cán bộ khuyến nông cần không ngừng trau dồi học hỏi kinh nghiệm, nâng cao kiến thức, thường xuyên cập nhật thông tin, tu dưỡng đạo đức, hòa nhã, kiên nhẫn và nhiệt tình tận tâm trong công việc tư vấn.
Từ các nhận định và kinh nghiệm được đúc kết nêu trên, thời gian tới, Trung tâm Khuyến nông Vĩnh Long tiếp tục tăng cường công tác tư vấn khuyến nông với nhiều hình thức: Tư vấn định kỳ tại các điểm tư vấn thông qua mạng lưới khuyến nông huyện/thị xã, thành phố; Tiếp dân trực tiếp tại đơn vị; Trả lời qua điện thoại, internet, phát thanh, truyền hình,… Thường xuyên cập nhật các thông tin để cung cấp kịp thời các thông tin cần thiết đến người dân, đáp ứng các nhu cầu thiết thực của người dân trong sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó, từng bước xây dựng thử nghiệm các mô hình dịch vụ khuyến nông cung cấp vật tư đầu vào và dịch vụ tư vấn có thu phí cho các doanh nghiệp kinh doanh các mặt hàng và sản phẩm nông nghiệp (thông qua các dự án xây dựng mô hình khuyến nông mới hàng năm) để góp phần đáp ứng kịp thời các nhu cầu thiết thực người nông dân về các vấn đề trong phát triển nông nghiệp -nông dân - nông thôn tỉnh nhà nói riêng và cả nước nói chung.
Lan Vân
Trung tâm Khuyến nông Vĩnh Long