Công việc 1: Thoát nước và dọn rửa bùn đất
Bước 1: Kiểm tra mực nước, địa thế vườn để nhanh chóng thoát nước khỏi vườn, tránh ứ đọng nước tại vùng quanh gốc gây thối rễ.
Bước 2: Tạo rãnh thoát nước, khơi thông dòng chảy để nước thoát nhanh khỏi vườn và vùng đất dưới tán cây.
Bước 3:
Dọn sạch rác, lá cây mục dưới gốc để đất thông thoáng, tránh phát sinh mầm bệnh.
(kết hợp bước 4)
Bước 4:
Rửa cây, vùng quanh gốc (thực hiện ngay khi nước rút): Sử dụng vòi tưới nước xịt rửa sạch bùn đất bám trên thân, lá và xịt rửa lớp bùn non do úng gây ra trên mặt đất.
Bước 5:
Xới phá váng mặt đất 1 – 3 cm lớp đất vùng dưới tán cây tạo độ thông thoáng cho bộ rễ có không khí để hô hấp.
Lưu ý: không xới sâu làm đứt rễ cây.
Bước 6:
Tỉa thoáng những cành sát gốc để bề mặt đất được thông thoáng và khô nhanh hơn
Công việc 2: Phục hồi bộ rễ, phòng trừ nấm bệnh
Bước 1: Phun lá (thực hiện ngay sau khi rửa cây và vùng quanh gốc, phá váng)
Phun phân bón lá để kích thích rễ phục hồi phát triển, tái tạo mô mới: phân bón lá chứa Amino acid và humic hoặc (NAA nồng độ thấp).
Lưu ý: Tuyệt đối không sử dụng phân có hàm lượng đạm cao dễ bị sâu bệnh tấn công. Không bón phân hóa học cho rễ lúc này vì rễ đang yếu dẫn đến bị cháy, thối rễ
Bước 2: Kích kháng rễ - Phòng nấm Lần 1 (sau rửa cây, vùng quanh gốc 2 ngày)
Tưới gốc bằng lân 2 chiều (hoạt chất Phosphonate) và thuốc nấm để kích cho rễ hồi sinh và hạn chế sự phát sinh của nấm bệnh. Mỗi gốc cây tưới 5 – 20 lít nước thuốc tùy theo độ lớn của cây.
Một trong các loại thuốc nấm có hoạt chất ít gây sốc như: Metalaxyl - M, Aluminium Phosphite, Fosetyl-Al...
Lưu ý: giai đoạn rễ mẫn cảm, pha phân thuốc ở nồng độ thấp - loãng hơn so với khuyến cáo 1,2 – 1,3 lần.
Bước 3: Kích kháng rễ - Phòng nấm Lần 2
Sau xử lý lần 1 từ 7 - 10 ngày: Tưới bổ sung phân bón chứa VSV đối kháng như Trichoderma spp, Bacillus spp, Steptomyces spp (mật độ >=108 CFU) và phân Humic giúp cho đất thông thoáng, kích thích bộ rễ hô hấp và phát triển.
Bước 4: Theo dõi sinh trưởng, dấu hiệu cây phục hồi
Khi cây đã ổn định, đất thông thoáng, rễ hồi phục (rễ tơ hình thành nhiều, lá nhú mũi giáo…) thì thực hiện công việc chăm sóc như tưới nước, bón phân bình thường tùy mùa vụ.
Quang Vinh
Trung tâm Khuyến nông quốc gia