Hiện nay còn 256 ổ dịch tại 26 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày. Trong tháng 6 và 7 năm 2025, DTLCP gia tăng tại các tỉnh phía Bắc (Cao Bằng, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Hà Nội…) và duyên hải miền Trung (Quảng Ngãi, Quảng Trị…).
DTLCP (ASF) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể gây chết 100% lợn mắc bệnh. Mặc dù bệnh không lây sang người nhưng vi-rút ASF có khả năng sống sót rất lâu trong môi trường, cụ thể vi-rút ASF tồn tại đến 3 tháng trong đất, gần 6 tháng trong nước lạnh, hơn 70 ngày trên bề mặt gỗ hoặc nhựa. DTLCP dễ lây lan qua phân, nước tiểu, máng ăn, nền chuồng, dụng cụ chăn nuôi nên nếu không xử lý triệt để, vi-rút tồn dư sẽ gây bùng phát dịch trở lại khi tái đàn.
Thời gian tới là thời điểm cuối năm, nhu cầu rất lớn về thực phẩm trong đó thịt lợn chiếm cơ cấu lớn trong nhu cầu về các loại thịt của người tiêu dùng. Vì vậy để đảm bảo đáp ứng tốt nhu cầu của người tiêu dùng, đồng thời đảm bảo tái đàn chăn nuôi an toàn, bền vững ở các địa phương, cơ sở chăn nuôi đã xảy ra bệnh DTLCP thì người chăn nuôi cần xử lý vệ sinh khu vực chăn nuôi, chuồng trại một cách triệt để trước khi thực hiện tái đàn. Đây là điều kiện tiên quyết để ngăn dịch bùng phát trở lại.
Dưới đây xin chia sẻ với người chăn nuôi quy trình xử lý vệ sinh khu vực chăn nuôi, chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi như sau:
I. Xử lý vệ sinh, khử trùng khu vực bên trong chuồng nuôi
Tất cả những gì có trong chuồng nuôi đều phải thực hiện xử lý vệ sinh, khử trùng gồm:
- Rác thải, thức ăn, chất độn chuồng…
- Toàn bộ chuồng nuôi: tường, nền chuồng, phòng tinh, rãnh nước….
- Dụng cụ chăn nuôi và thú y: tấm đan, máng ăn, núm uống, lồng úm….
- Đường ống dẫn nước…
| Xử lý từ trong ra ngoài – Sạch đến đâu, sát trùng đến đó |
1. Vệ sinh cơ học chuồng nuôi
Bước 1: Thu gom toàn bộ chất độn chuồng, phân, thức ăn thừa, rác thải ra khỏi chuồng nuôi và đưa đến nơi xử lý
Bước 2: Rửa sạch toàn bộ chuồng, tường, máng ăn, rãnh nước bằng vòi nước áp lực cao.
Bước 3: Tưới dung dịch xút 2% (NaOH) và để ngấm trong 60 phút.
Bước 4: Rửa lại bằng xà phòng và nước sạch, sấy khô nếu có thể.
2. Khử trùng chuồng nuôi
- Phun thuốc sát trùng (Formalin, Virkon S, Chlorine, vôi,...), quét vôi tường, nền chuồng, hành lang, lối đi, đường đuổi lợn,…
    |
 |
| Phun hoặc quét vôi tường, nền chuồng nuôi |
- Xông khói khử trùng chuồng nuôi: Dùng hỗn hợp thuốc tím + Formalin, xông trong chuồng đóng kín 7 ngày.
Xông khói bằng thuốc tím + Formalin. Liều: 60 gram thuốc tím + 120ml Formalin (37%) / 2,8 m3.
Ví dụ: Chuồng 500 heo thịt có thể tích là 1.500 (m3) thì cần 32kg KMnO4 + 64 lít Formalin (37%).
+ Sau khi cân thuốc tím và đong Formalin thì cho vào bát chứa bằng sành, sứ hoặc Inox. Cho thuốc tím vào trước sau đó cho Formalin vào trong dụng cụ chứa bằng ống dẫn, không đổ thẳng vào thuốc tím (Tuyệt đối không làm ngược lại)
+ Khi xông cần bịt kín giàn mát và phía quạt hút sao khí xông không thoát ra bên ngoài chuồng.
+ Thời gian đóng chuồng sau xông là 7 ngày.
Chú ý: Khi thực hiện xông khói khử trùng phải thực hiện theo đúng quy trình các bước và đảm bảo tránh để lọt khói ra bên ngoài. Trong chuồng không có người và vật nuôi.
3. Xử lý dụng cụ
- Dụng cụ gỗ, nhựa: Rửa sạch bằng vòi cao áp → ngâm xút → sát trùng → xông khói Formalin.
- Máng ăn, lồng úm, ủng, màn chắn côn trùng…: Xịt rửa bằng nước sạch, dùng xà phòng cọ rửa sau đó ngâm sát trùng 24 giờ → Xịt rửa lại bằng nước sạch, sau đó đưa vào chuồng xông Formalin.
- Dụng cụ thú y: tháo dời các bộ phận, rửa sạch bằng xà phòng sau đó hấp tiệt trùng 30 phút.
- Quần áo, khăn tắm: giặt sạch → ngâm sát trùng 24 giờ → xông khói Formalin.
|
 |
| Khử trùng dụng cụ, thiết bị bằng đèn cực quang |
|
|
 |
| Khử trùng quần áo bằng đèn cực quang |
|
- Đối với đường ống dẫn nước: xả hết nước cũ, ngâm Intrahydrocare trong 24 giờ, sau đó xả lại bằng nước sạch. Ngâm lại bằng Chlorine 75ppm trong 24 giờ, sau đó xả lại bằng nước sạch.
(Còn tiếp)
Nguyễn Văn Hưởng
Trung tâm Khuyến nông quốc gia