Sáng ngày 22/8/2025, tại xã Thiên Cầm, tỉnh Hà Tĩnh, Viện Khoa học Kỹ thuật Bắc Trung Bộ, Công ty Green Carbon Japan Việt Nam phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh tổ chức Hội thảo đầu bờ đánh giá mô hình “tưới ngập khô xen kẽ trong canh tác lúa thích ứng với biến đổi khí hậu”.
Mô hình được triển khai trong vụ Hè Thu năm 2025 trên diện tích 250 ha tại các thôn Trung Đông, Hà Phúc Đồng và Hưng Lộc của xã Thiên Cầm với sự tham gia của hơn 570 hộ dân. Trước đó vào vụ xuân, mô hình cũng đã được thí điểm trên 50,7 ha tại thôn Trung Đông với 163 hộ tham gia, bước đầu đem lại kết quả tích cực trong sản xuất.
    |
 |
| Các đại biểu tham dự hội thảo đầu bờ tại mô hình |
Tham gia triển khai mô hình, bà con nông dân đã được hướng dẫn áp dụng quy trình tưới ướt khô xen kẽ, nhằm giảm phát thải khí mê-tan (CH4 ) từ ruộng lúa. Biện pháp này không chỉ giúp tiết kiệm nước tưới mà vẫn duy trì được năng suất, đồng thời hạn chế quá trình hình thành, phát triển khí mê-tan, vốn xảy ra trong điều kiện ngập nước thiếu oxy và là nguồn khí nhà kính chủ yếu trong sản xuất lúa.
Qua đánh giá tại Hội thảo đầu bờ, mô hình bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt, lúa sinh trưởng phát triển tốt, ít sâu bệnh, khả năng chống chịu đổ ngã tốt hơn so với ruộng đối chứng. Kết quả cho thấy, ruộng lúa áp dụng mô hình tưới khô ướt xen kẽ sinh trưởng tốt, đẻ nhánh nhiều, cứng cây, ít sâu bệnh, chống đổ tốt hơn so với ruộng đối chứng. Năng suất trung bình đạt 72,5 tạ/ha trong vụ xuân và 52 tạ/ha trong vụ hè thu.
Đáng chú ý, canh tác theo phương pháp này có thể giúp giảm phát thải hơn 70% so với canh tác ngập nước liên tục theo phương pháp truyền thống đối diện tích lúa gieo thẳng.
|
án bộ kỹ thuật theo dõi các chỉ số kỹ thuật trên đồng ruộng thuộc mô hình của dự án |
| Cán bộ kỹ thuật theo dõi các chỉ số kỹ thuật trên đồng ruộng thuộc mô hình của dự án |
Lợi ích của mô hình không chỉ ở làm giảm phát thải mà còn thể hiện ở khả năng giảm chi phí sản xuất, tiết kiệm tài nguyên nước và môi trường sống, từ đó, Hà Tĩnh có thể tiến tới xây dựng thương hiệu lúa gạo giảm phát thải. Đây được coi là giải pháp phù hợp với chiến lược nông nghiệp bền vững, ứng phó biến đổi khí hậu, nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp trên thị trường.
Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận những vướng mắc khó khăn và đề xuất giải pháp phát triển phù hợp với thực tiễn sản xuất của nông dân tại địa phương.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Thanh Hải – Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh ghi nhận những kết quả đạt được trong 2 vụ sản xuất. Trên cơ sở thành công bước đầu, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Tĩnh sẽ tiếp tục nghiên cứu, xem xét đánh giá để có cơ sở mở rộng diện tích lúa áp dụng kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ trong canh tác lúa trong vụ Xuân 2026 và những năm tiếp theo, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, thân thiện môi trường trên địa bàn tỉnh.
Được biết Dự án “Tưới ngập khô xen kẽ trong canh tác lúa thích ứng với biến đổi khí hậu” dự kiến được thực hiện trong vòng 10 năm, từ năm 2024 đến năm 2034, thực hiện thí điểm từ tháng 1 năm 2025 đến tháng 12 năm 2025; triển khai trên các tỉnh thành khu vực Bắc Trung Bộ, miền Bắc, một số tỉnh khu vực Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Mục tiêu của dự án thúc đẩy canh tác lúa bền vững, nâng cao giá trị kinh tế gắn liền với thương hiệu lúa gạo giảm phát thải qua đó tăng thu nhập cho người nông dân trồng lúa.
Nguyễn Hoàn
Trung tâm Khuyến nông Hà Tĩnh