Nhằm từng bước đưa các giống lúa mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế cho bà con nông dân, vụ đông xuân 2014 – 2015, Hợp tác xã Đạo Đầu (xã Triệu Trung - huyện Triệu Phong - tỉnh Quảng Trị) đã mạnh dạn liên kết với Công ty TNHH Khoa học công nghệ Vĩnh Hòa (Công ty Vĩnh Hòa) sản xuất thử một số giống lúa mới có năng suất, chất lượng cao, trong đó giống lúa thảo dược VH1 có diện tích lớn nhất.
Vừa dẫn chúng tôi đi thăm cánh đồng trồng giống lúa thảo dược VH1 ông Nguyễn Hữu Mão – Chủ nhiệm HTX Đạo Đầu vui vẻ cho biết: Năm nay là năm đầu tiên HTX chủ động liên kết với Công ty Vĩnh Hòa sản xuất giống lúa thảo dược VH1 trên diện tích 12ha theo mô hình cánh đồng lớn với gần 180 hộ nông dân tham gia theo quy trình khép kín từ khâu giống, tập huấn kỹ thuật, vật tư phân bón và bao tiêu sản phẩm sau thu hoạch. Trong đó, giống và phân vi sinh được Công ty Vĩnh Hòa cung cấp theo dạng cho mượn không tính lãi và sẽ khấu trừ sau khi thu hoạch. Sau gần 60 ngày xuống giống, đến nay cây lúa đang sinh trưởng và phát triển rất tốt, đẻ nhánh khỏe và đặc biệt là chưa có sâu bệnh gì xảy ra. Nếu thời tiết tiếp tục thuận lợi và tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật thì năng suất dự kiến đạt khoảng 60 tạ/ha.
Kiểm tra quá trình sinh trưởng của giống lúa thảo dược VH1
Trao đổi với chúng tôi khi đang bón phân cho lúa, chị Phan Thị Lý chia sẻ: Năm nay là năm đầu tiên gia đình chị cùng nhiều hộ dân của HTX sản xuất giống lúa thảo được VH1. Tin tưởng vào chủ trương của HTX, chị đã chuyển 2 sào ruộng trồng lúa HC95 sang sản xuất giống lúa thảo dược. Chị Lý cho biết: “Vốn quen với trồng các giống lúa truyền thống, nên khi chuyển sang trồng giống lúa mới tôi cũng khá lo lắng, nhất là khi xuống giống. Lâu nay gieo lúa tôi thường gieo từ 4 – 6 kg giống/sào, nay giảm còn có 2,5 kg/sào, cứ sợ gieo thưa quá không biết có sao không. Nhưng đến thời điểm này thấy cây cứng cáp, đẻ nhánh nhiều và đặc biệt là chưa có sâu bệnh gì xảy ra nên cũng yên tâm. Đặc biệt là khi trồng giống lúa này tôi và bà con có được một cái lợi nữa là được bao tiêu sản phẩm nên không phải lo lắng về giá cả và đầu ra”.
Giống lúa thảo dược VH1 là một giống lúa quý được ông Phan Văn Hòa (người Nghệ An) nghiên cứu chọn tạo. Ngoài các chất như vitamin A, E, canxi, sắt... gạo VH1 còn có các chất chống ung thư như Omega 6 và Omega 9. Bởi thế VH1 hiện được xem là giống lúa thảo dược duy nhất của Việt Nam. Đặc điểm của giống lúa thảo dược này là có thể trồng được 2 vụ trong năm, năng suất từ 5,5 - 10 tấn/ha; cây cứng, bộ lá khỏe, thân cây và hạt có màu tím, giai đoạn đầu lá có màu tím, sau đó càng trưởng thành thì lá có màu xanh đậm. Ngoài dùng gạo ăn chữa bệnh, thân cây còn được dùng nấu nước uống cũng có tác dụng chữa bệnh.
Ông Mão cho biết: Để vận động được bà con nông dân chuyển từ các giống lúa truyền thống như P6, HC95 sang trồng giống lúa thảo dược VH1 là không hề dễ dàng. Ban chủ nhiệm HTX cùng với các cán bộ kỹ thuật của Công ty Vĩnh Hòa đã phân tích cho bà con nông dân tất cả các ưu khuyết điểm của việc sản xuất giống lúa mới theo hình thức liên kết này. Giống lúa thảo dược VH1 có kỹ thuật chăm sóc không quá khó, mặc dù lượng giống sử dụng chỉ bằng một nửa so với giống khác nhưng năng suất vẫn đảm bảo, sản phẩm làm ra có giá trị kinh tế cao. Để bà con nông dân yên tâm, Công ty Vĩnh Hòa đã cam kết với HTX Đạo Đầu sẽ thu mua toàn bộ lúa thành phẩm với giá cao hơn so với giống HC95 tại cùng thời điểm từ 1.000 – 1.500 đồng/kg. “Đặc biệt là trong điều kiện giá cả còn bấp bênh mà mình liên kết với công ty thì giá cả ổn định hơn, người nông dân sẽ được lợi hơn”, ông Mão cho biết.
Hiện, cây lúa đang sinh trưởng và phát triển tốt, HTX đang cùng với bà con nông dân chăm sóc lúa theo đúng quy trình kỹ thuật, đồng thời thường xuyên thăm đồng nhằm phát hiện và phòng trừ sâu bệnh kịp thời. Được biết, đây cũng là mô hình đầu tiên ở xã Triệu Trung tổ chức sản xuất theo hình thức liên kết 4 nhà, là cơ hội cho người nông dân tiếp cận với tiến bộ khoa học kỹ thuật, giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất trên một đơn vị diện tích, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp bền vững.
Thục Quyên