Mục tiêu của dự án là xây dựng được 6 mô hình vườn ươm cải tiến ươm giống keo lai mô, mỗi vườn ươm có quy mô thực hiện 1.000 m2, trong đó: diện tích nhà ươm cây mô khoảng 230m2/nhà, diện tích vườn luyện và phụ trợ khoảng 770 m2. Năm đầu tại mỗi vườn ươm dự án hỗ trợ 10 vạn mầm mô và các vật tư kèm theo để các vườn ươm thực hành ươm giống Keo lai mô.
Đến thời điểm hiện nay, dự án đã hoàn thành 05 vườn ươm đưa vào vận hành sản xuất cây giống (tỉnh Quảng Trị có 4 vườn, tỉnh Thừa Thiên Huế có 1 vườn), 01 vườn ươm tại Thừa Thiên Huế đang hoàn thiện và chuẩn bị các bước để vận hành.
Các vườn ươm được đầu tư đồng bộ như: Khung nhà bằng khung thép; nhà điều hành và bể chứa nước chìm. Hệ thống che sáng phía trên điều khiển tự động hoặc bán tự động (điều khiển giàn lưới trên ra vào bằng công tắc tự động hoặc có thể bằng quay tay che ánh nắng trực tiếp phía trên). Hệ thống che sáng xung quanh điều chỉnh bằng quay tay để che ánh nắng trực tiếp theo các hướng. Hệ thống nền, luống bằng bê tông đảm bảo khả năng chắc chắn và thoát nước. Hệ thống tưới phun sương và phun mưa, hệ thống phun sương bố trí giữa các luống để đảm bảo khả năng giữ ẩm cho cây giai đoạn ban đầu khi cây đang trong vòm che, hệ thống phun mưa được sử dụng kết hợp với phun sương khi cây đảm bảo cứng sau khi tháo vòm che. Hệ thống vòm che bằng khung sắt hoặc ống nhựa với chiều cao 1,1m, kết nối bằng các dây nylong, phủ bằng nylong sáng để che mưa, che sáng và giữ ẩm, cây sau khi ươm trong vòng 20 ngày đến 1 tháng sẻ nghiêm ngặt sử dụng vòm che nylong, sau đó có thể điều chỉnh tháo vòm che ny long tùy thuộc vào tình hình thời tiết mưa và nắng
Với việc áp dụng đồng bộ các biện pháp công nghệ và biện pháp kỹ thuật điều chỉnh ánh sáng, vòm che, hệ thống tưới phun sương, phun mưa đã tạo nên môi trường thuận lợi để ươm thành công cây giống keo lai mô.
    |
 |
| Luống ươm cây mô trong vòm che nylong |
Qua hơn 2 năm triển khai dự án, các vườn ươm đã khẳng định được khả năng ươm thành công cây giống keo lai mô từ mầm mô. Trong đó vườn ươm của HTX Keo Sơn, vườn ươm Long Thành (Quảng Trị) đã thành công 2 vụ ươm với trên 30 vạn cây giống keo lai mô xuất vườn. 3 vườn ươm tại xã Cam Chính, Long Hoàng (Quảng Trị) và Tân Mỹ (Thừa Thiên Huế) đã thực hành ươm thành công 30 vạn cây giống đang trong giai đoạn chăm sóc nuôi dưỡng chờ xuất vườn trồng rừng trong năm 2024. Tỷ lệ thành công tại các vườn ươm đều đạt trên 90%.
|
 |
| Cây giống keo lai mô 2 tháng tuổi ươm tại vườn ươm Cam Chính |
Việc xây dựng các vườn ươm cải tiến sản xuất giống cây lâm nghiệp sẽ góp phần đáp ứng nguồn cây giống chất lượng cao cho phát triển trồng rừng bền vững gắn với thực hiện chứng chỉ rừng.
Tuy nhiên để các vườn ươm này phát huy được đầy đủ năng lực giống thì cần sự tuyên truyền mạnh mẽ của các cấp chính quyền, sự hưởng ứng từ người trồng rừng chuyển đổi ngày càng mạnh mẽ từ trồng rừng gỗ nhỏ sang trồng rừng gỗ lớn, đặc biệt đưa giống mô vào trồng rừng nhiều hơn nữa trong thời gian tới để nâng cao năng suất và chất lượng rừng trồng trên địa bàn các tỉnh đáp ứng tiêu chuẩn chế biến và xuất khẩu.
Phan Ngọc Đồng
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị