Vì sao cần áp dụng an toàn sinh học trong chăn nuôi?

    Thực tế cho thấy, nhiều đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng như Dịch tả lợn Châu Phi, lở mồm long móng (LMLM), tai xanh, cúm gia cầm... đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, ảnh hưởng đến sinh kế của hàng triệu hộ chăn nuôi. Trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân lây lan chủ yếu là do không tuân thủ các nguyên tắc an toàn sinh học (ATSH).

 

    Áp dụng ATSH không chỉ giúp ngăn ngừa, phát hiện sớm và khống chế dịch bệnh, mà còn:

- Giảm thiểu chi phí điều trị, hạn chế thiệt hại về vật nuôi.

- Tăng năng suất, chất lượng và giá trị thương phẩm của sản phẩm chăn nuôi.

- Đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu.

- Góp phần xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn, phát triển xanh và bền vững.

 

Các nguyên tắc chính trong an toàn sinh học chăn nuôi

 

Việc áp dụng ATSH không phải là một biện pháp đơn lẻ mà là hệ thống tổng thể gồm nhiều nguyên tắc và quy trình, được triển khai đồng bộ từ khâu thiết kế chuồng trại đến quản lý vật nuôi, thức ăn, môi trường và con người.

 

1. Chuồng trại an toàn, cách ly hợp lý      

 

- Chuồng nuôi cần cách xa khu dân cư, chợ, lò mổ.

- Thiết kế khép kín, có lưới chắn côn trùng, rào chắn chống động vật hoang dã.

- Bố trí các khu vực riêng biệt: khu nuôi chính – khu cách ly – khu xử lý chất thải.

 

2. Kiểm soát chặt chẽ người và phương tiện ra vào

 

- Mỗi người vào trại phải thay quần áo bảo hộ, rửa tay, sát trùng và ghi nhật ký.

- Phương tiện vận chuyển cần phun sát trùng toàn bộ.

- Tuyệt đối không để chó, mèo, chuột... ra vào khu vực chăn nuôi.

 

3. Vệ sinh – khử trùng thường xuyên

 

- Định kỳ vệ sinh máng ăn, máng uống, nền chuồng.

- Phun thuốc sát trùng 1–2 lần/tuần bằng Iodine, BKC, Virkon, vôi bột…

- Có hố sát trùng ở lối vào và lối đi riêng biệt.

leftcenterrightdel
 Phun thuốc sát trùng toàn bộ khu chăn nuôi

 

4. Kiểm soát chặt đầu vào con giống

 

- Chỉ nhập con giống từ cơ sở có giấy chứng nhận kiểm dịch thú y.

- Cách ly từ 14–21 ngày trước khi nhập đàn chính thức.

 

5. Đảm bảo vệ sinh thức ăn – nước uống

 

- Thức ăn cần được bảo quản khô ráo, sạch sẽ, không ôi thiu, không sử dụng chất cấm.

- Sử dụng nguồn nước sạch, có hệ thống máng uống hợp vệ sinh.

 

6. Theo dõi sức khỏe và tiêm phòng định kỳ

 

- Xây dựng lịch tiêm phòng đầy đủ, đúng thời điểm.

- Kiểm tra sức khỏe thường xuyên, phát hiện triệu chứng bất thường, cách ly và xử lý kịp thời.

 

7. Quản lý và xử lý chất thải đúng quy trình

 

- Chất thải cần được xử lý bằng hầm biogas, ủ vi sinh, đệm lót sinh học...

- Tránh để chất thải xâm nhập môi trường, gây ô nhiễm nguồn nước và phát tán mầm bệnh.

Trong bối cảnh chăn nuôi hiện nay, ATSH không còn là lựa chọn – mà là yêu cầu bắt buộc. Việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình ATSH chính là "hàng rào kỹ thuật" bảo vệ đàn vật nuôi, tài sản của người chăn nuôi và môi trường sống của cộng đồng.

Đặc biệt, khi dịch bệnh ngày càng phức tạp, thời tiết bất thường, giá vật tư đầu vào tăng cao, thì áp dụng ATSH lại càng giúp tiết kiệm chi phí, giảm thiểu rủi ro, nâng cao hiệu quả và bảo đảm đầu ra ổn định cho sản phẩm chăn nuôi. 

 

Nguyễn Duy Điều

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia