Sau 30 năm xây dựng và phát triển, hệ thống khuyến nông tỉnh Đắk Lắk không ngừng được củng cố và hoạt động có hiệu quả đáp ứng yêu cầu sản xuất nông nhiệp của tỉnh. Ngay từ ngày đầu mới thành lập năm 1993 chỉ có Trung tâm Khuyến nông tỉnh với 05 cán bộ, đến nay hệ thống khuyến nông gồm Trung tâm khuyến nông Giống cây trồng, vật nuôi và Thủy sản tỉnh có 42 cán bộ, 15 Trạm Khuyến nông cấp huyện có 67 cán bộ, mạng lưới khuyến nông viên cấp xã có 208 người và cộng tác viên khuyến nông thôn, buôn có 2.096 người. Đội ngũ cán bộ khuyến nông từ tỉnh đến cơ sở thường xuyên được bồi dưỡng nâng cao trình độ về mọi mặt có khả năng đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Các hoạt động khuyến nông thể hiện đa dạng trên tất cả các lĩnh vực, đến với nhiều vùng, nhiều đối tượng, đã tạo ra các chuyển biến lớn về năng suất, chất lượng; được các địa phương và bà con nông dân trong tỉnh ghi nhận đánh giá cao tính hiệu quả của các chương trình khuyến nông.

Xác định công tác huấn luyện đào tạo là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên trong hoạt động khuyến nông, trong những năm qua, hệ thống khuyến nông toàn tỉnh đã quan tâm đầu tư cả về xây dựng cơ sở vật chất, kinh phí và nguồn nhân lực, nhờ đó công tác này có bước tiến cả về số lượng và chất lượng. Trung tâm Khuyến nông Đắk Lắk đã tổ chức đào tạo được 381 lớp cho 11.265 lượt cán bộ khuyến nông, Thú y, BVTV, hội viên các hội… Bên cạnh đó, hệ thống khuyến nông Đắk Lắk đã tập huấn kỹ thuật được 9.925 lớp cho 367.843 lượt nông dân tham gia, trong đó vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn chiếm tỷ lệ 40%. Phương pháp đào tạo luôn được đổi mới, vận dụng linh hoạt phù hợp với từng nội dung và đối tượng, có sự tham gia của học viên, lấy học viên làm trung tâm, lý thuyết gắn với thực hành, vừa học trên lớp vừa học ở hiện trường. Nhờ vậy, chất lượng công tác huấn luyện đào tạo ngày càng được nâng lên, góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng lực công tác của cán bộ khuyến nông, trình độ nhận thức của nông dân trong sản xuất nông nghiệp.

Công tác hội thảo tham quan là phương pháp quảng bá những kết quả trình diễn mô hình tiến bộ kỹ thuật của hộ nông dân cho cộng đồng nông dân địa phương, thông qua mô hình trình diễn, cộng đồng nông dân được “mắt thấy, tay sờ, tai nghe” do chính chủ hộ nói về quá trình thực hiện mô hình của mình. Thông qua hội thảo, phong trào sử dụng giống mới, chuyển đổi cơ cấu sản xuất cây trồng, vật nuôi lan rộng nhanh chóng. Đây cũng là một biện pháp khuyến nông lấy “Nông dân dạy cho nông dân”. Trong 30 năm, hệ thống khuyến nông đã tổ chức được 3.645 cuộc cho 121.611 lượt nông dân tham gia, trong đó vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn chiếm tỷ lệ 68% (82.695 lượt người). Qua đó, người dân được thảo luận, chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm sản xuất lẫn nhau, đồng thời còn là hình thức quảng bá những kết quả trình diễn mô hình mang lại hiệu quả cao và góp phần nhân rộng tiến bộ kỹ thuật.

Nhiệm vụ dạy nghề nông nghiệp cho lao động nông thôn là giải pháp tác động quan trọng giúp cho nông dân có được những kiến thức và kỹ năng nuôi trồng cơ bản, giúp cho họ có việc làm, ổn định cuộc sống gia đình và hướng dẫn cho những người thân xung quanh làm theo, góp phần chuyển giao những tiến bộ kỹ thuật trên địa bàn tỉnh đạt những kết quả tốt hơn. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng với tinh thần chủ động vượt khó, đến nay Trung tâm Khuyến nông đã tổ chức thực hiện được 16 lớp sơ cấp nghề cho 437 học viên tham gia, trong đó có 254 lao động nữ và 380 lao động là đồng bào dân tộc thiểu số (gồm các nghề: chăn nuôi heo, chăn nuôi trâu, bò; trồng và chăm sóc cây cà phê, cây hồ tiêu).

Công tác thông tin tuyên truyền ngày càng được đẩy mạnh với các nội dung hoạt động: Hàng trăm số Bản tin khuyến nông với 48.860 quyển; in và cấp phát trên 2,3 triệu tờ rơi kỹ thuật; đưa được 4.691 tin bài trên các phương tiện thông tin đại chúng; xây dựng và duy trì trang thông tin điện tử khuyến nông Đắk Lắk. Tính đến nay đã thu hút được hơn 2,5 triệu lượt truy cập; thiết lập đường dây hỏi đáp và trả lời trực tuyến về khuyến nông qua tổng đài 1080. Thông tin kết quả áp dụng những tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, những mô hình trình diễn đạt năng suất cao, chất lượng tốt, những mô hình chuyển đổi thành công đem lại hiệu quả rõ rệt cho nông dân. Đặc biệt, Trung tâm đã in tài liệu bằng tiếng Êđê phục vụ cho bà con dân tộc thiểu số tại chỗ rất hiệu quả. Từ cuối năm 2002, Trung tâm Khuyến nông phát hành “Bản tin Nông nghiệp & Thị trường” 2 số/tháng, phản ánh nhanh những hoạt động sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đồng thời cung cấp thông tin cho nông dân về biến động giá cả thị trường một số loại nông sản chính trên địa bàn tỉnh.

leftcenterrightdel
Trình diễn mô hình lúa lai nhị ưu 838 tại vùng khó khăn cho đồng bào dân tộc thiểu số  

Nổi bật trong hoạt động khuyến nông là triển khai các chương trình, dự án khuyến nông, xây dựng mô hình trình diễn luôn bắt kịp xu hướng phát triển của thị trường, định hướng của ngành. Đây là phương pháp cho nông dân học tập thực tế, có tính thuyết phục cao, người nông dân trực tiếp làm theo hướng dẫn kỹ thuật của khuyến nông, khi người nông dân tận mắt nhìn thấy những kết quả sản xuất qua việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới khi triển khai mô hình, thông qua mô hình được mắt thấy, tay sờ, tai nghe, từ đó họ tin tưởng và quyết định lựa chọn làm theo. Trung tâm đã triển khai 37 chương trình khuyến nông, tổng số điểm trình diễn đã thực hiện được 14.625 điểm trình diễn với 50.333 hộ nông dân tham gia, số mô hình thực hiện vùng sâu vùng xa, vùng khó khăn chiếm tỷ lệ gần 70%. Ngoài ra, còn tham gia thực hiện các chương trình, dự án như: Dự án Hỗ trợ và quản lý nguồn nước DANIDA; Dự án Đa dạng hóa nông nghiệp; Chương trình Heifer; Chương trình cải tạo đàn bò bằng bò đực Zê-bu và thụ tinh nhân tạo; Dự án Phát triển sản xuất ca cao bền vững tại nông hộ;  Dự án Khí sinh học Biogas; Dự án Hợp phần Hỗ trợ phát triển nuôi trồng thuỷ sản bền vững (SUDA); Dự án hợp phần B và một phần hợp phần C thuộc Dự án phát triển cao su tiểu điền; Dự án chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam (VnSAT); Chương trình Phát triển cà phê bền vững - Hợp tác công tư PPP; Chương trình hỗ trợ nâng cao hiệu quả chăn nuôi nông hộ; Dự án hỗ trợ Phát triển cà phê Buôn Ma Thuột; Chương trình sản xuất, cung ứng cây giống phục vụ tái canh cà phê.

Các chương trình, dự án, mô hình trình diễn được xây dựng theo hướng tập trung, có trọng điểm, không dàn trải, không manh mún nên thuận lợi trong công tác chỉ đạo thực hiện cũng như hiệu quả nhân rộng, bám sát yêu cầu thực tiễn, định hướng sản xuất của địa phương, tập trung vào các chương trình trọng điểm: Chương trình an ninh lương thực, Chương trình xóa đói giảm nghèo, Chương trình chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp... Nhiều mô hình đạt hiệu quả cao cả về mặt kinh tế và xã hội, điển hình như: Mô hình sản xuất ngô lai đến nay ngô lai đạt trên 95% trong tổng diện tích ngô của tỉnh, mô hình sản xuất lúa chất lượng cao được nhân rộng đến nay đạt 20 - 21% trong tổng diện tích lúa của tỉnh; Mô hình cải tạo đàn bò thịt bằng thụ tinh nhân tạo và bò đực Zêbu được nhân rộng nay tỷ lệ bò lai trên địa bàn toàn tỉnh chiếm trên 30%...

Cao Phúc

Trung tâm Khuyến nông - GCTVN&TS Đắk Lắk