Ông Lê Minh Lịnh – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, ông Phạm Văn Duy – Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản và ông Vũ Đức Hảo – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thái Nguyên đồng chủ trì Diễn đàn.
Phát triển chăn nuôi theo hướng kinh tế tuần hoàn là một trong những chủ trương, định hướng chung của Nhà nước về tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; phù hợp với mục tiêu “Chiến lược phát triển chăn nuôi giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2045” tại Quyết định số 1520/QĐ-TTg, ngày 6/10/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Phát triển chăn nuôi theo mô hình kinh tế tuần hoàn là việc triển khai các loại hình, phương thức, công nghệ chăn nuôi gắn với giảm tiêu hao nguyên liệu đầu vào, hạn chế phát thải đầu ra, xử lý tối ưu chất thải chăn nuôi làm đầu vào cho trồng trọt, thủy sản và lâm nghiệp. Trong những năm gần đây, ở Việt Nam mô hình áp dụng khoa học công nghệ trong chăn nuôi tuần hoàn đã nâng cao giá trị, gia tăng sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm chăn nuôi, tận dụng đầu ra của chăn nuôi tạo nguồn phân bón hữu cơ chất lượng cao của trồng trọt (như trồng cỏ, trồng ngô sinh khối,...) làm thức ăn trong chăn nuôi gia súc; trồng lúa, rau hữu cơ.
    |
 |
| Đại biểu tham quan mô hình chăn nuôi vỗ béo bò thịt, xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học kết hợp trồng ngô sinh khối tại xã Nga My, huyện Phú Bình, Thái Nguyên |
Tuy nhiên việc phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm vẫn gặp nhiều khó khăn. Một số địa phương chưa có chính sách hỗ trợ tài chính, đất đai, nguồn lực nên chưa phát triển kinh tế tuần hoàn, chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm. Phụ phẩm nông nghiệp chưa được tái sử dụng triệt để tại một số địa phương, vẫn còn tình trạng lãng phí các phụ phẩm nông nghiệp, chất thải vật nuôi, gây ô nhiễm môi trường. Nhận thức của người dân, doanh nghiệp về bản chất của phát triển kinh tế tuần hoàn - việc sản xuất và thương mại phế phụ phẩm nhằm nâng cao giá trị sản phẩm còn hạn chế, chưa được quan tâm đúng mức, đa số mới chỉ dừng lại tận dụng để phục vụ trồng trọt tại gia đình. Một số địa phương chưa quan tâm đến sản xuất chăn nuôi tuần hoàn, liên kết tiêu thụ sản phẩm nên sản phẩm đầu ra còn bấp bênh. Nhiều hộ tham gia vẫn theo thói quen, kinh nghiệm đã có nên khi tiếp cận, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật còn hạn chế.
Theo số liệu thống kê, tổng khối lượng phụ phẩm nông nghiệp trong năm 2020 của cả nước trên 156,8 triệu tấn, trong đó trồng trọt chiếm 56,7%, chăn nuôi chiếm 31,9%, lâm nghiệp chiếm 3,5% và ngành thủy sản chiếm 0,7%. Theo ước tính của Cục Chăn nuôi, giai đoạn 2018-2022, mỗi năm có trung bình 60 triệu tấn phân và trên 290 triệu m3 nước thải chăn nuôi được thải ra từ các loại vật nuôi chính cần được xử lý, tái sử dụng để bảo vệ môi trường. Theo báo cáo của Sở nông nghiệp và PTNT các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đến thời điểm tháng 7 năm 2022, tỷ lệ hộ chăn nuôi có biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi là 72%; trong đó tỷ lệ xử lý chất thải trong chăn nuôi lợn đạt 86%, trong chăn nuôi gà đạt 51%, trong chăn nuôi bò đạt 65% và chăn nuôi trâu đạt 8%.
|
 |
| Đến tháng 7 năm 2022, tỷ lệ hộ chăn nuôi có biện pháp xử lý chất thải chăn nuôi là 72% |
Bà Liên Hương – Phó trưởng phòng Khuyến nông Chăn nuôi và Thú y – Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, những năm qua, nhiều mô hình khuyến nông Trung ương về chăn nuôi tuần hoàn đạt hiệu quả cao, nổi bật như: mô hình chăn nuôi lợn, trồng trọt theo hướng hữu cơ triển khai trên địa bàn 6 tỉnh; mô hình vỗ béo thịt và xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học kết hợp trồng trọt triển khai trên địa bàn 10 tỉnh; mô hình chăn nuôi tuần hoàn sinh học 4F (Farm-Food-Feed-Ferlitizer: trồng trọt – thực phẩm – chăn nuôi – phân bón) phối hợp với Tập đoàn Quế Lâm; mô hình “trang trại chăn nuôi bò thịt theo hướng tuần hoàn tại Hòa Bình…
Thực tế cho thất, các mô hình kinh tế chăn nuôi hoàn chỉnh, tạo vòng khép kín từ đầu vào đến tái sử dụng 100% chất thải; các mô hình chăn trên đệm lót sinh học tận dụng phụ phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp kết hợp chế phẩm xử lý chất thải chăn nuôi sản xuất phân bón đòi hỏi phải có nguồn lực kinh phí, máy móc trang thiết bị phù hợp; chỉ dành cho các trang trại chăn nuôi quy mô lớn.
Trong khi mô hình kinh tế chăn nuôi không khép kín xử lý chất thải sử dụng các biện pháp như: ủ phân làm phân bón hữu cơ;n uôi ruồi lính đen xử lý chất thải chăn nuôi; nuôi giun quế xử lý chất thải chăn nuôi; làm đệm lót sinh học trong chăn nuôi; xử lý chất thải chăn nuôi bằng biogas tạo năng lượng tái tạo… lại dễ thực hiện và thực hiện ở nhiều quy mô chăn nuôi từ nông hộ đến trang trại, nhưng đòi hỏi phải có liên kết mới đảm bảo bền vững.
|
 |
| Thái Nguyên đã tập trung phát triển sản xuất chăn nuôi theo hướng tập trung, quy mô trang trại |
Phát biểu tại Diễn đàn, ông Vũ Đức Hảo – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Thái Nguyên cho biết, trong những năm qua, Thái Nguyên đã tập trung phát triển sản xuất chăn nuôi theo hướng tập trung, quy mô trang trại thay thế dần chăn nuôi nhỏ lẻ, quy mô nông hộ với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và tiến bộ kỹ thuật, xây dựng chuỗi liên kết giá trị trong chăn nuôi đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa, mang lại hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại áp dụng mô hình chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm hiệu quả. Có 13 doanh nghiệp chăn nuôi liên doanh liên kết với khoảng 400 trang trại (trang trại của các công ty: CP, Japfa comfeed, Emivet, Emoss, CJ Vina Agri, Dabaco…) và các hợp tác xã chăn nuôi. Ngoài ra có khoảng 200.000 cơ sở chăn nuôi quy mô nông hộ chiếm 60% tổng sản lượng thịt hơi các loại. Các cơ sở chăn nuôi đã sử dụng chế phẩm sinh học, máng ăn tự động, xử lý chất thải bằng hầm Biogas, đệm lót sinh học, giun quế, ruồi lính đen áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học góp phần làm giảm ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, tăng khả năng kháng bệnh, nâng cao năng suất, chất lượng đàn vật nuôi. Đặc biệt, tỉnh đang tiếp tục hoàn thiện thủ tục đầu tư, xây dựng 08 dự án chăn nuôi lợn quy mô lớn tuần hoàn, khép kín trên địa bàn.
|
 |
| Ban chủ tọa, ban cố vấn tại Diễn đàn |
Tại Diễn đàn, đại biểu tham dự đã tập trung trao đổi thảo luận 05 vấn đề chính:
Một là, cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển chăn nuôi tuần hoàn, liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Hai là, các tiến bộ kỹ thuật, giải pháp khoa học công nghệ nhằm phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm. Trong đó tập trung về quy trình, công nghệ xử lý chất thải trong chăn nuôi; vấn đề giống trong chăn nuôi ...
Ba là, vấn đề quy hoạch, quản lý và tổ chức sản xuất, kiểm soát, quản lý chất lượng sản phẩm chăn nuôi trong đó có chăn nuôi tuần hoàn tại các địa phương.
Bốn là, các mô hình chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm và kinh nghiệm của các địa phương về chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm.
Năm là, tiềm năng thị trường của các sản phẩm chăn nuôi theo hướng hữu cơ, tuần hoàn và giải pháp xúc tiến thương mại cho các sản phẩm…
|
 |
| Đông đảo đại biểu tham dự Diễn đàn |
Trong khuôn khổ Diễn đàn, đại biểu tham quan mô hình chăn nuôi vỗ béo bò thịt, xử lý môi trường bằng chế phẩm sinh học kết hợp trồng ngô sinh khối tại xã Nga My – huyện Phú Bình – tỉnh Thái Nguyên
Kết thúc diễn đàn, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia Lê Minh Lịnh cho biết, sẽ tiếp thu, tổng hợp các ý kiến từ diễn đàn, báo cáo lãnh đạo Bộ NN và PTNT để có những chủ trương, chính sách và giải pháp cụ thể nhằm phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm. Ông cũng đề nghị Sở NN và PTNT, Trung tâm Khuyến nông các tỉnh trong vùng tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo tỉnh, thành phố các giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy phát triển phát triển chăn nuôi tuần hoàn gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm; đề nghị các doanh nghiệp dựa trên thông tin và kết quả của diễn đàn đề xuất đặt hàng nội dung liên kết hợp tác với hệ thống khuyến nông, HTX, người nông dân để hợp tác cung ứng dịch vụ đầu vào và tiêu thụ sản phẩm. Các HTX, người sản xuất căn cứ vào thông tin tại diễn đàn để tổ chức sản xuất hiệu quả. Các cơ quan báo chí, truyền thông tiếp tục tuyên truyền về nội dung, kết quả của diễn đàn để khuyến cáo, nhân rộng trong sản xuất.
Nguyễn Sâm